تداخل غذا و دارو

اثر دارو بر ميزان جذب مواد غذايي

اين اثر از اهميت بيشتري نسبت به اثر دارو ، روي ميزان مصرف غذا برخوردار است زيرا در صورتي که ميزان مصرف غذايي بيمار تغيير کند ، خود بيمار متوجه مطلب مي شود و در صدد رفع آن بر مي آيد. اما وقتي شخصي به ميزان کافي غذا مصرف کند ولي اين غذا در دستگاه گوارش وي جذب نشود، تا ظهور علائم کمبود آن ماده مغذي ، متوجه مطلب نخواهد شد. از آن جا که اکثر دارو ها و مواد غذايي از روده کوچک جذب مي شوند از اين رو تداخل غذا – دارو در اين منطقه معمول است. اين تداخلات به مقدار و نوع دارو و غذاي مصرفي ، زمان مصرف و مجود بيماري يا سوء تغذيه ارتباط دارد. داروها به 4 طريق روي مواد غذايي تاثير مي گذارند.

1- تغيير زمان توقف غذا در دستگاه گوارش

از اين دسته داروها مي توان ملين ها و مسهل ها را نام برد که با کاهش زمان توقف غذا باعث از دست رفتن موادي مانند کلسيم و پتاسيم مي شوند. گاهي خود دارو نيست که باعث اسهال مي شود بلکه مواد جانبي که در فراورده هاي دارويي وجود دارد باعث اين عارضه مي شود مانند سوربيتول که به طور معمول به فراورده هاي دارويي اضافه مي شود تا پايداري آنها را افزايش دهد . مصرف زياد اين فراورده ها باعث اسهال در بيمار مي شود.

2- اثر روي فعاليت اسيدهاي صفراوي دستگاه گوارش

داروهايي مانند کلستيرامين ، کلو فيبرات که براي کاهش کلسترول استفاده مي شوند، روي فعاليت اسيدهاي صفراوي اثر گذاشته و به دنبال آن جذب چربي ها و ويتامينهاي محلول در چربي مختل ميشود.

3- تغيير اسيديته دستگاه گوارش

داروها با تغيير اسيديته دستگاه گوارش جذب مواد غذايي را تغيير مي دهند مثلا سايمتيدين که در زخم معده و اثني عشر استفاده مي شود ، با کاهش ترشح اسيد معده باعث اختلال در جذب ويتامين B12 از غذاها مي شود و مصرف طولاني مدت آن ميتواند کم خوني به همراه داشته باشد. يا آنتي اسيدهاي معده با تغيير اسيديته معده و چسبيدن به مواد معدني جذب آنها را مختل ميکند. به طور کلي با افزايش اسيديته معده در جذب کلسيم ، آهن، منيزيم و روي اختلال ايجاد مي شود.

4- صدمات مخاطي

گاهي داروها روي مخاط دستگاه گوارش اثر مي گذارند. نمونه اي از اين گونه داروها آسپرين و داروهاي اسيدي ديگري است که تغييراتي روي مخاط دستگاه گوارش ايجاد ، و جذب مواد معدني بويژه آهن و کلسيم را دستخوش تغيير ميکند. نئومايسين وکلشيسين هم از اين دسته مواد هستند و جذب چربي ها ، نيتروژن، لاکتوز، کلسيم، آهن ، سديم ؛ پتاسيم و ويتامين B12 را دچار اختلال مي کنند.

آنچه واضح است اين موارد تنها کلياتي از اين موضوع است.