اثرات نوشابهها بروضعيت دارو در بدن
مصرف مايعات : جذب دارو و تحت تأثير مقدار مايع خورده شده قرار ميگيرد. سرعت جذب دارو ميتواند توسط خوردن حجم زيادي از مايعات كم شود. كولاهاي حاوي فسفات و شكر ميتوانند سبب كاهش سرعت جذب دارو گردند، زيرا سرعت تخليه معده را كاهش داده و تخليه معده را به تأخير مياندازند. از طرف ديگر كارآئي جذب يك دارو ميتواند در صورت مصرف همزمان آن با نوشابهها افزايش يابد. علت اين امر حل شدن سريعتر دارو، اثرات اسمزي، يا تغيير در سطح موكوس رودهاي (كه در تماس با مولكولهاي دارو ميباشد) است.
ضمناً دماي نوشابه مصرف شده، تركيب، و حجم آن نيز برجذب دارو تأثير ميگذارند.
شير و فرمولاسيونهاي حاوي شير : مدت زيادي است كه ميدانيم خوردن شير يا جذب تتراسيكلينها تداخل ميكند. و علت آن تشكيل شلاتهاي نامحلول بين دارو و كلسيم موجود در شير ميباشد.
ضمناً ميدانيم كه فراهمي زيستي داروي بتابلوگر سوتالول توسط شير كاهش مييابد. گفته ميشود كه اين اثر نيز بعلت تداخل با كلسيم ميباشد.
در نوزادان نارس، تغذيهها با شير برمقدار كل تئوفيلين جذب شده تأثير نميگذارد، اما سرعت جذب آن را كم ميكند. علت آن احتمالاً اثر شير برتخليه معده است.
نوشابههاي حاوي كافئين : كافئين نه تنها در قهوه بلكه در ساير نوشابهها مثل چاي، كولاها، و ساير سوداها نيز وجود دارد.
مانك و همكارانش نشان دادند كه حذف متيل گزانتينها (مثل كافئين) از رژيم غذائي منجر به سريعتر و بيشتر شدن متابوليسم تئوفيلين ميگردد. در هر حال افزودن متيل گزانتين اضافي به رژيم غذائي نميتواند بروضعيت تئوفيلين در بدن تأثير محسوس بگذارد.
حتي اگر اثر كافئين بروضعيت تئوفيلين در بدن محسوس بود، باز هم از نظر كلينيكي اين نكته اهميت چنداني نداشت. زيرا بيشتر مردم مقدار كافئين موجود در رژيم غذائي خود را بطور ناگهاني تغيير نميدهند.
اثر مواد موجود در غذا و مواد مغذي برمتابوليسم داروها
مواد غذائياي كه متابوليسم داروها را تغيير داده و سبب ايجاد واكنشهائي نسبت به داروها ميشوند را به اين صورت طبقهبندي كردهاند :
1-ماكرونوترينتها (مواد مغذي با مولكول بزرگ) شامل هيدرات كربن، پروتئين و چربي.
2-مواد كمياب : ويتامينها، عناصر كمياب
3-گزنوبيوتيكهاي محلول در چربي (گزنوبيوتيك : يك ماده شيميائي كه براي سيستم بيولوژيك، غربيه و خارجي است)
شامل اجزاء ادويه مثل سافرول، علفها، غذاي دود داده شده، گوشت سرخ كرده، سبزيجات و ميوهها.
مواد مغذي يا غير مغذي موجود در غذا كه ممكن است برمتابوليسم دارو تأثير بگذارند در جدول 3-2 همراه با مكانيسمهاي اثرشان آورده شدهاند.
جدول 3-2 اثرات مواد مغذي يا غيرمغذي موجود در غذا و فرآوردههاي غذائي بر روي داروها در بدن :
منابع :