درمان و دستورغذایی در نقرس
داروهایی نظیر کلشی سین برای تسکین درد مفاصل وداروهای دیگری از قبیل پروبنه سید برای افزایش دفع اسید اوریک دربیماری نقرس مورد استفاده دارد .درمان دارویی همراه با محدود کردن مواد غذایی که از ترکیبات ساده کربن وازت آنها دربدن اسید اوریک سنتز می گردداز نکات مورد تاکید دردرمان نقرس است .بعضی ازبیماران بدون استفاده از رژیم و تنها با درمان دارویی بهبود می یابد ولی عده ای نیاز به پیروی از دستورات غذایی دارند که ضروری است با درنظر گرفتن نکات زیر در مورد هر بیمارجداگانه مورد توجه قرار داده شود.
پورینها:با وجود اینکه داروها اثر مفیدی درکاهش میزان اسید اوریک خون دارند ولی اغلب پزشکان برای زمانی که حمله های حاد نقرس وجود دارد رژیمی که عملا فاقد پورین است تجویز می کنند .
تنظیم این دستور غذایی مستلزم انتخاب مواد غذایی از گروه (1)از جدول می باشد .ضمنا ممکن است به بیمار اجازه داده شودکه درفواصل درمان دارویی 3تا5 مرتبه در هفته حدود 60 تا 90 گرم گوشت ماهی یا مرغ یا گوساله و گوسفند مصرف کند .ولی مصرف جگر ،قلوه ،مغز و عصاره گوشتها وبه طور کلی آنچه دراین گروه قرار دارد،توصیه نمی شود .
جدول میزان ازت پورین موجود در 100 گرم از ماده غذایی
گروه 1
قابل اغماض گروه 2
100-9میلیگرم گروه 3
1000-100میلیگرم
نان وغلات و فرآورده های آن
 
ماکارونی ،ورمیشل ،برنج شیر،بستنی،فرنی،پنیر،
تخم مرغ
سبزیها،میوه ها،قهوه وچای
 
شکلات
خامه
دسر های ژلاتین
کره وچربی (به مقدار محدود)
مغزها(بادام ،پسته ،فندق)
قند و شکر ،شیرینیها گوشتها(به استثنای آنچه در گروه (3)آمده است)
ماهی
غذاهای دریایی
لوبیاونخودخشک
عدس
 
اسفناج ،مارچوبه ،قارچ غذاهای تهیه شده از جو جگر سفید
 
ساردین
جگر
دل-قلوه
عصاره گوشتها(آبگوشت،سوپ)
مغز
تخم ماهی
گوشت چرخ شده
مخمر آبجو
 
انرژی:تاثیرسوءچاقی روی نقرس به اندازه تاثیر بد آن روی سلامت عمومی بدن است.به همین دلیل بیمار نقرس چاق بایستی تدریجا از وزن خود بکاهد.برای کاهش وزن رژیم 1200تا1500کالری مناسب است .زیرا کاهش تدریجی موجب سوخت سریع بافتهای چربی نمی گردد.البته باید طبق نظر پزشک و متخصص تغذیه باشد.
پروتئین :برای تشکیل هسته پورینها از ازتی استفاده می شود که از پروتئینها مشتق می گردد.از این رو نباید رژیم غنی از پروتئین باشد .میزان پروتئین رژیم بهتر است در حد نیاز پایه (جهت حفظ و ترمیم نسوج )یعنی حدود 7/0گرم برای هر کیلو گرم وزن محدود گردد.
چربی:به نظر می رسد که موارد حمله های شدید با افزایش متابولیسم چربیها همراه است .زیرا معتقدند که چربیها مانع دفع طبیعی اوراتها هستند .این حمله ها در مواردی که مقدار زیادی از نسج چربی مورد استفاده قرار می گیرد (کاهش سریع وزن )یا در مواردی که دربافت مواد غذایی ناکافی است (در حالت حاد بیمار)معمولا به طور واضح مشاهده شده است.به همین دلیل همان طور که قبلا نیز ذکر شد کاهش وزن باید به تدریج صورت گیرد .ضمنا در مواردی که به دلیل حاد شدن بیماری در بافت موادغذایی ناکافی است ،ضروری است که با افزایش مصرف مایعات غنی از کربوهیدرات از سوخت زیاد از حد نسج چربی جلوگیری به عمل آید .به همین دلیل بعضی از پزشکان میزان چربی را تا حدود 60 گرم محدود می کنند .
کربوهیدرات :پس از تعیین مقدار پروتئین و چربی مابقی انرژی رژیم از کربوهیدرات ها تامین می گردد.
درزیر به یک دستور غذای کم پورین که مواد غذایی آن از نظر تغذیه ای در حد نیاز پایه است اشاره می گردد .در صورت لزوم می توان انرژی آنرا محدود کرد.
نکات مهم
1-درمراحل حاد بیماری ازرژیم آسان هضم نسبتا غنی از کربوهیدرات ،محدود از پروتئین کم چربی و فاقد پورین استفاده می شود .(برای تنظیم مواد غذایی فاقد پورینهای با منشا خارجی از گروه (1)جدول استفاده می شود .رژیم بایستی غنی از مایعات باشد تا به دفع اسید اوریک از بدن کمک کند واز تشکیل احتمالی سنگ نیز جلو گیری به عمل آورد.
2-درمرحله بینابینی یعنی مرحله که بین حمله های نقرس است از داروهای دفع کننده اسید اوریک (مانند پروبنه سید)برای رسیدن به تعادل منفی اسید اوریک و جلو گیری ازرسوب اورتها استفاده می شود ورژیم غذایی مشابه رژیم عادی حاوی پروتئین به مقدار متعادل است ولی کربوهیدرات تا حدی افزایش یافته و چربی نسبتا محدود است .ضمنا از مواد غذایی موجود درگروه 3 استفاده نمی شود .در بعضی موارد پزشک پروتئین راتا حدی محدود می کند ،زیرا به هر حال دربیوسنتز اسید اوریک دخالت دارد.
به طور کلی دررژیم افراد مبتلا به نقرس بهتر است درصد قابل ملاحظه ای از پروتئین دریافتی از شیر ،پنیر و تخم مرغ که مقدار کمتری نوکلئوپروتیئن دارند ،تامین گردد.
تجویز مایعات برای شستشوی اسید اوریک ازبدن نیز تاکید می گردد.(مثلا حدود 2 لیتر یا بیشتر )
اکنون معتقدند که اسیدلاکتیک حاصل از متابولیسم اتانول اثر قابل توجهی روی سوخت و ساز اسید اوریک داردوتحقیقات بیشتری دراین زمینه برای روشن شدن مکانیسم اصلی مورد نیاز است .به هر حال الکل و ادویه توصیه نمی شود .
3-اگر رژیم محدود از چربی تجویز می گردد ،می توان به جای کره و شیر معمولی از شیر بدون چربی استفاده کرد .ازدسر های پر چرب –غذاهای سرخ شده درروغن و پنیرهای پرچرب بایستی پرهیز گردد.
4-علاوه برداروهای ذکر شده (کلشی سین و پروبنه سید)براساس بعضی گزارشات درمان با acthنیز مفید بوده است.
توجه به این نکتهخ لازم است که در کل باید رژیمهای غذایی زیر نظر متخصصین تغذیه صورت بگیرد.
منبع: کتاب