آمینو اسید
آمینو اسید
موارد مصرف آمینو اسید: اين فرآورده در پيشگيري ازدفع ازت يا درمان تعادل منفي آن (درمواردي كه تغذيه از راه خوراكي مقدورنباشد، در اختلال جذب معدي ـ روده‌اي‌پروتئين و در موارد نياز شديد به‌پروتئين)و از راه وريد مركزي همراه با دكستروزهيپرتونيك در بيماران مبتلا به فقر غذايي‌شديد يا در موارد نياز دراز مدت به تغذيه‌تزريقي به‌كار مي‌رود. مكانيسم اثر: اسيدهاي آمينه توليد پروتئين مورد نياز براي تشكيل اجزاي‌ساختماني بدن را افزايش، ميزان تجزيه‌پروتئين را كاهش و التيام زخم را نيزتسريع مي‌كنند. موارد منع مصرف: اين فرآورده در بيماران‌مبتلا به نارسايي شديد كليوي، امراض‌شديد كبدي، آنسفالوپاتي يا اغماي كبدي وزيادي آمونياك خون نبايد مصرف شود. هشدارها: 1 ـ كاربرد اين فرآورده درصورت وجود عيب كار كبد ممكن است‌سبب برهم خوردن تعادل اسيدهاي آمينه،آلكالوز متابوليك، ازتمي پيش كليوي،زيادي آمونياك خون، بيحسي و اغماءگردد. 2 ـ انفوزيون خيلي سريع مخلوط اسيدآمينه ـ كربوهيدرات ممكن است موجب‌بروز زيادي قندخون، وجود گلوكز درادرار و سندرم هيپراسمولار گردد. 3 ـ در صورتي كه مقدار BUN از حدطبيعي بعد از مصرف غذا بيشتر شد، بايدانفوزيون را قطع نمود. 4 ـ در بيماران مبتلا به نارسايي قلب، ازتحميل باراضافي برگردش خون بايدخودداري نمود. عوارض جانبي: فلبيت و ترومبوز ممكن‌است در محل تزريق يا در طول رگ پيش‌آيد. تهوع، تب و برافروختگي پوست وبندرت سرگيجه، عرق مفرط، بثورات‌پاپولار، اسيدوز و آلكالوزمتابوليك، كمي‌فسفات و كلسيم خون، پوكي استخوان،وجود گلوكز در ادرار، ديورز اسموتيك، ازدست رفتن آب بدن، زيادي حجم خون،كمي واجهشي قندخون، كمي يا زيادي‌ويتامين‌ها و زيادي آمونياك خون و عدم‌تعادل الكتروليت بامصرف اين فرآورده‌گزارش شده است. تداخل‌هاي دارويي: مصرف همزمان اين‌فرآورده با تتراسيكلين، باعث كاهش اثرآمينواسيد ميشود. اين دارو را نبايد بطورهمزمان و همراه با خون انفوزيون نمود. نكات قابل توصيه: 1 ـ بمنظور تزريق دروريد محيطي، محلول آمينواسيد را بايدبامحلول رقيق دكستروز (5 يا 10 درصد)مخلوط نمود و همراه امولسيون چربي‌بكار برد. مقدار مصرف: به‌منظور حفظ پروتئينg/kg/day 1/7ـ1 همراه با الكتروليت‌ها ازراه وريد محيطي تزريق مي‌گردد. درصورت نياز به تزريق در وريد مركزي،معمولا نيم ليتر از محلول آمينواسيد و نيم‌ليتر محلول تزريقي دكستروز 50 درصد باالكتروليت‌ها و ويتامين‌ها در مدت 8 ساعت‌تجويز ميشود. سرعت انفوزيون وريدي‌حدود ml/min 2 مي‌باشد. اشكال دارويي: 10%5%Infusion 5.297 g--Acetic acid --0.43 gAcetyltyrosine 15 g6.58 gAlanine --3.95 gAminoacetic acid 12 g4.60 gArginine --1.86 gAsparagine --0.65 gAspartic acid --0.36gCysteine --2.30 gGlutamic acid 14 g--Glycine 3.0 g2.60 gHistidine 5.0g2.55 gIsoleucine 7.4 g4.45 gLeucine 6.6 g3.50 gLysine 4.3 g1.90 gMethionine --1.60 gOrnithine 5.1 g2.55 gPhenylalanine 15 g4.45 gProline --1.20 gSerine 4.4 g2.05 gThreonine 16.4 g--Total nitrogen 2.0 g0.90 gTryptophane --0.30 gTyrosine 6.2 g2.40 gValine 1000ml1000mlWater(Q.S. to)
آمينواسيدهای زنجيری شاخه دار
همان طور كه گفتيم شما به عنوان يك ورزشكار نسبت به افراد ديگر به پروتئين بيشتري نياز دارید . اما اين نياز شما را با يك وضعيت دشوار روبرو مي كند .
بدن شما بهاي سنگيني براي اين مقادير اضافي پروتئين مي پردازد . مصرف بالاي پروتئين بار متابوليكي زيادتری به بدن به صورت افزايش كار كليه ها و كبد و افزايش دفع آب و كلسيم وارد مي كند .
آيا راهی وجود دارد كه با وجود مصرف پروتئين بالا بتوان از عواقب منفي آن بکاهیم ؟ اين ميسر خواهد بود در صورتي كه از آمينو اسيد خاصي كه آمينو اسيد هاي زنجيري شاخه دار ناميده مي شود بيشتر استفاده كنيم .
اين سه آمينو اسيد يعني لئوسين ، ايزولئوسين و والين به خاطر شكل مولکولی خاص شان زنجيري شاخه دا نام دارند . يك گروه آمينو ( NH3 ) در يك انتهاي مولكول و يك گروه اسيد ( COOH ) در انتهاي ديگر با زنجيره هاي جانبي مختلف به اين ساختمان پايه اتصال پيدا كرده اند . ( لئوسين و ایزولئوسین و والین همگی از آمینواسید های ضروری هستند که در بدن ساخته نمی شود و باید از طریق غذا یا مکمل به بدن برسند.)
در يك آزمايش روي ميمون هايي كه دچار عفونت شده بودند توانايی نگهداری بافتی آمينواسيد های زنجيری شاخه دار اثبات شد . ميمون هايي كه محلول هاي داخل وريدي آمينو اسيد هاي زنجيري شاخه دار و ديگر مواد مغذي را دريافت كرده بودند دچار تحليل بافتي كه معمولاً هنگام عفونت اتفاق مي افتد نشدند . اما آمينو اسيد ها ي ديگر نتوانستند مانع تحليل رفتن پروتئين بافتي شوند . به همين علت است كه در درمان سرطان براي جلوگيري ازتحليل بافتي از اين آمينو اسيدها استفاده مي شود .
آمينو اسيدهاي زنجيري شاخه دار خصوصيات اميدوار كننده تری نيز دارند . آنها مولد انرژي هستند و در افزايش كارايي جسمي نقش دارند . در حقيقت اين سه آمينو اسيد اثراتي مشابه استروئيدهاي آنابوليك دارند بدون اينكه عوارض جانبي آنها را داشته باشد . علاوه بر خصوصيات حفظ كننده بافت آنابوليك هايي قوی هستند و فرآورده های متابوليكی كه توليد می كنند در فعاليتهای طولانی ورزشي مي توانند انرژی لازم را تامين كنند . 35% عضلات شما از آمينواسيدهاي لئوسين ، ايزولئوسين و والين تشكيل شده است. اين سه آمينو اسيد براي رشد و نمو عضلات لازم و ضروري است . كمبود هر كدام از اينها باعث كاهش رشد عضله ميشود .اگر سطح ايزولئوسين بدن كاهش يابد غلائمي مثل كاهش قند خون ، سستي و بي حالي ايجاد ميشود . علت اين امر اين است كه آمينو اسيد ها در تبديل گليكوژن عضله به انرژي نقش دارد . از آنجا كه ايزولئوسين يكي از اجزاي سازنده عضله است ، كمبود آن باعث كاهش توده عضلاني مي شود .
لئوسين نيز در ساختن عضله ، جلوگيري از تحليل آن و تسريع در ترميم آن نقش دارد . سطح پايين لئوسين در بدن نشانگر كمبود آن در رژيم غذايي ياكمبود ويتامين B6 است . ويتامين B6 عامل ضروري در سيستم آنزيمي است كه مسئول توليد انرژي و ساختن پروتئين است و در ضمن اين ويتامين براي ساخت و ساز صحيح والين نقش اساسي دارد . سطح پايين والين نشانه اين است كه يا کمبودويتامين B6 وجود دارد يا پروتئين مناسب ( كه شامل آمينو اسيدها باشد ) در رژيم غذايي فرد كم است . حتي اگر مصرف پروتئين غذايي هم مناسب باشد ، عاقلانه است كه ازمكمل هاي حاوي والين اضافي استفاده شود.
آمينواسيدهاي زنجيري شاخه دارچگونه در بدن عمل مي كنند ؟
بعد از خوردن يك وعده غذايي پروتئين ، آمينو اسيدهاي زنجيري شاخه دار سريع تر از بقيه جذب مي شوند . از كل آمينواسيدهايي كه توسط كبد پردازش شده و به جريان خون وارد مي شود 70 درصد آمينواسيد زنجيري شاخه دار است .
آمينو اسيدهاي زنجيري شاخه دار خيلي سريع توسط عضلات از خون برداشت مي شود . در سه ساعت اول بعد از غذا 50 تا 90 درصد كل آمينو اسيدي كه توسط عضلات برداشت مي شوند آمينواسيدي زنجيري شاخه دار است . به عبارت ديگر عضلات به خصوص به اين آمينو اسيدها تشنه اند . به اين دليل ، عضلات مقدار زيادي از اين آمينواسيدها را از خون برداشت مي كند و از آنها براي ساختن آمينو اسيدهاي ديگر استفاده مي نمايند . اين نوع يك فرايند آنابوليكي است ؛ يعني همان كاري است كه استروئيد هاي آنابوليك انجام مي دهند ولي بدون عوارض جانبي .
روش ديگري كه آمينو اسيد هاي زنجيري شاخه دار خصوصاً لئوسين به توليد انرژي كمك مي كند تحريك و توليد انسولين است كه به نوبه خود باعث جذب بيشتر قند ( گلوكز ) توسط سلولهاي عضله از گردش خون مي شود . قند جذب شده نيز به عنوان منبع انرژي استفاده مي شود . انسولين همگام با آمينواسيدهاي زنجيري شاخه دار باعث تسهيل ورود ساير آمينواسيد ها ( بجز تريپتوفان) به داخل عضله مي شود تا براي ساختن بافت عضلاني مورد استفاده قرار گيرند.
آمينو اسيد هاي زنجيري شاخه دار با ساير آمينو اسيد ها از اين نظر تفاوت دارند كه متابوليزه مي شوند . به همين دليل است كه خيلي سريع توسط عضلات جذب مي شوند .
از آمينواسيدهاي زنجيري شاخه دار چگونه استفاده كنيم ؟
براي جذب حداكثر توسط بدن هر سه آمينو اسيد زنجيري شاخه دار ، لئوسين ، ايزولئوسين و والين ، بايد همزمان وجود داشته باشد . بررسي ها نشان داده كه اگر لئوسين به تنهايي مصرف شود باعث اختلال در مصرف كلي پروتئين غذايي مي گردد . وقتی ايزولئوسين و والين را هم به آن اضافه كنيم اين اثر منفي متوقف مي شود .
اگر تصميم داريد براي ارتقاي كارايي ورزشي خود از مكمل هاي آمينواسيدهاي زنجيري شاخه دار استفاده كنيد ، به خاطر داشته باشيد كه آنها با دو آمينه اسيد تريپتوفان و تيروزين ، براي جذب رقابت مي كنند . همان طور كه قبلاً اشاره شد آمينو اسيدهاي زنجيري شاخه دار خيلي سريع جذب مي شود و بدين ترتيب جذب تريپتوفان و تيروزين را با مشكل مواجه مي كند .
چون تريپتوفان و تيروزين براي عملكرد درست مغز فوق العاده ضروري هستند بنابراين رقابت ياد شده اصلاً مطلوب نيست . در ضمن تريپتوفان براي درمان بي خوابي ، درد و افسردگي به كار مي رود . آمينواسيدهاي زنجيري شاخه دار با ايجاد اختلال در جذب اين دو آمينو اسيد مانع اين اثرات مي شوند .
پس چه بايد كرد ؟ خيلي ساده است آمينواسيدهاي زنجيري شاخه دار را همزمان با تريپتوفان و تيروزين نبايد مصرف كنيد .
اگر از آمينواسيد هاي زنجيري شاخه دار براي سود بردن از اثر مفيد آن در توليد دراز مدت انرژي استفاده مي كنيد آن را سي دقيقه و نه بيشتر قبل از فعاليت طولاني استفاده كنيد . از انجا كه آمينو اسيدهاي زنجيري شاخه دار باعث افزايش انسولين مي شوند . در افراد حساس مي تواند باعث افت قند خون كه ناشي از آزاد شدن انسولين است بشود . يعني درست عكس آن چيزي كه ما مي خواهيم ، تخليه زود هنگام ذخاير گليكوژن و در نتيجه كاهش قدرت و توان . براي افزايش آنابوليسم بافتي آمينواسيدهاي زنجيري شاخه دار را 60 تا 90 دقيقه بعد از تمرين مصرف كنيد . اين زماني است كه حداكثر جذب آمينواسيد توسط عضلات صورت مي گيرد . از هر كدام يك تا چهار گرم مصرف كنيد .
البته بهتر است كه آمينو اسيدهاي زنجيري شاخه دار به مقدار كافي در وعده غذايي قبل از تمرين هم وجود داشته باشد . به خاطر داشته باشيد كه انرژي گردش پروتئين و بازيافت همگي وابسته به وجود مقدار كافي آمينواسيد زنجيري شاخه دار است .
ياد آوري مي كنيم كه براي عملكرد درست هر سه آمينو اسيد زنجيری شاخه دار بايد همزمان وجود داشته باشد و روزانه 50 تا 100 ميليگرم ويتامين B6 مصرف شود .
كاملاً واضح است كه آمينواسيدهاي زنجيري شاخه دار جايگاه ويژه اي در برنامه غذايي يك ورزشكار دارند . آنها دو خواسته عمده ما را در افزايش كارايي ورزشي تامین مي كنند . توليد اانرژي براي كار عضلانی و فرايند انابوليك در سلول عضله .