بيماري عدم تحمل لاکتوز و علائم آن:

در چند سال گذشته شواهد زيادي بدست آمده است که نشان مي دهد تقريبا تمام افراد بالغ بويژه آنهايي که از نژاد سياه يا شرقي هستد از فقدان آنزيم لاکتاز که براي تبديل لاکتوز به گلوکز و گالاکتوز مورد نياز است رنج مي برند.

بنابراين چون اين افراد نمي توانند لاکتوز را جذب کنند ظزفيت تحمل مقادير زياد ان را ندارند و در اثر مصرف مقداري شير ، علائم ناگوار گوارشي در انها بروز مي کند.

علائم اين بيماري عبارت است از : اسهال، نفخ شکم، دردهاي شکمي و ورم.

اين علائم دو علت دارند:

1-     اثر اسمتيک لاکتوز به دليل ميل به جذب آب

2-     توليد اسيدهاي عالي و دي اکسيد کربن ناشي از تخمير لاکتوز توسط ميکروارگانيسمهاي معدي- روده اي.



براي توضيح اين بيماري دو نظريه وجود دارد:

1-     کمبود آنزيم يک حالت انطباقي است . يعني هنگامي که کودک را از شير مي گيرند، جون اين آنزيم از ان پس مورد استفاده اي ندارد، در نتيجه ساخته نمي شود. همچنين علت تحمل ان در بزرگسالان اين است که وقتي بطور مرتب شير مصرف مي کنند بدنشان قادر خواهد بود  ژن سازنده لاکتاز را به اين عمل وا دارد.

2-     افرادي که معمولا پس از دوران شيرخوارگي ديگر شير مصرف نمي کنند، کمبود لاکتاز در آنها طبيعي است. به همين دليل افرادي که شير مصرف مي کنند در بدن انها ژن توليد کننده لاکتاز توليد مي شود.

بطور کلي علائم عدم تحمل لاکتوز تا بلوغ ظاهر نمي شود. شواهدي نشان مي دهد افرادي که قادر به تحمل لاکتوز نيستند مي توانند خو را با غذاهايي که داراي وقدار کمي شير است تطبيق دهند. اين تطبيق ممکن است اين گونه انجام گيرد:

1-     توليد آنزيم هضم کننده لاکتوز

2-     قدرت لاکتوز در جلوگيري از تجزيه لاکتاز

3-     تغييراتي که در محيط روده انجام گرفته است که به باکتريهاي جديد اجازه دهد تا لاکتوز را هضم کنند و از تخمير که منجر به بروز علائم مشخصي مي گردد جلوگيري نمايند.

کودکان سياه پوست احتمالا به علت ناراحتي هايي که شير در انها بوجود مي آورد کمتر از کودکان سفيد پوست شير مصرف مي کنند. اين موضوع در رابطه با تغذيه در مدارس چنين کودکاني مشکلاتي به بار مي آورد. همچنين پيرامون مصرف شير در برنامه هاي تغذيه اي بين المللي افرادي که احتمالا کمبود لاکتاز دارند ، پرسشهايي مطرح گرديده است.

شير منبع اصلي کلسيم و پروتئين است و اگر به مقدار زياد و در دوره طولاني مصرف شود ممکن استن از بروز بعضي از بيماري ها جلوگيري کند، بنابراين بهتر است پيش از توصيه حذف آن از برنامه غذايي، درجه تحمل لاکتوز را تعيين کند زيرا عدم تحمل شير با عدم تحمل لاکتوز تفاوت دارد. اخيرا به منظور افزايش توليد " شير کم لاکتوز " اقداماتي انجام شده که براي تجزيه لاکتوز به گلوکز  و گالاکتوز از کپک ها و مخمر ها در حين فرآيند استفاده مي شود. دلايل ديگري نيز وجود دارد که نشان مي دهد شير پر چربي را بيشتر از شير بي چريب، و شير بي چربي را نيز بهتر از لاکتوز تنها مي توان تحمل کرد.