ريسك فاكتورهاي وابسته به ميزبان (مصرف كننده دارو) براي وقوع اثرات جانبي تداخل دارو- غذا به شرح زير مي‌باشند :

1-الكلي بودن بيمار (افزايش احتمال وقوع تداخل به خاطر ناسازگاري‌هاي دارو-الكل)

2-بارداري (اختلال در تغذيه جنين ناشي از دارو و ضمناً‌ احتمال ايجاد اثرات تراتوژني)

3-سوء استفاده بيمار از داروهاي مسهل (هيپوكالمي ناشي از دارو همراه با اختلال در جذب)

4-سوء استفاده از ضد اسيدها (كمبود فسفات)

5-ابتلا به آرتريت مزمن (واكنش‌هاي ناشي از داروهاي ضد التهاب، مثل آسپيرين يا ايندومتاسين كه باعث خونريزي گوارشي و كم خوني مي‌گردند).

6-ابتلاء‌ به فشارخون همراه با دپرسيون ناشي از مصرف داروهاي مهاركننده مونوآمين اكسيداز (واكنش تيراميني).

7-ابتلاء به سل ريوي (كمبود ويتامين بدن ناشي از دارو به علت مصرف همزمان چند داروي ضد سل كه سبب كمبود ويتامين‌هاي B6، نياسين و ويتامين D  فعال مي‌گردند).

8-ابتلاء‌ به صرع (كمبود فولات و ويتامين D به علت مصرف طولاني مدت داروهائي مثل فني‌توئين و فنوباربيتال در درمان صرع).

عواملي كه وابسته به رژيم داروئي بوده و احتمال وقوع تداخل غذا- دارو را زياد مي‌كنند : (عواملي كه درصورت وجود آنها مي‌توان احتمال وقوع تداخل را پيش‌بيني كرد) شامل موارد ذيل مي‌باشند :

1-عارضه جانبي تداخل دارو- غذا با ايجاد اثر درماني دلخواه دارو مرتبط باشد.

2-دستورهاي داروئي شامل مصرف دارو همزمان با غذائي باشد كه با دارو- تداخل دارد.

3-به بيمار در مورد چگونگي مصرف دارو و فاصله زماني مصرف دارو نسبت به غذا يا نوشابه و يا عدم مصرف دارو در رابطه با غذائي خاص آگاهي داده نشود.

4-مصرف طولاني مدت‌دار و موردنظر باشد.

5-به بيمار بيشتر از يك دارو داده شود و در نتيجه احتمال وقوع عوارض جانبي مشابه يا اضافي از طريق تداخل دارو- غذا افزايش يابد.

ممكن است چندين ريسك فاكتور تداخل دارو-غذا در يك بيمار بطور همزمان وجود داشته باشد و اين عوامل مجموعاً‌ سبب بروز عوارض جانبي تداخل دارو-غذا گردند (بخصوص نارسائي‌هاي تغذيه‌اي ناشي از دارو).

دانستن اين نكته ضروري است كه بسياري از اين عوارض جانبي در صورتيكه پزشك و بيمار دريافت كننده دارو در مورد ريسك فاكتورها و روش‌هاي پيشگيري از اين عوارض آگاهي داشته باشند، قابل پيشگيري مي‌باشد.

اثرات غذا، مواد مغذي و نوع تغذيه برروي وضعيت دارو در بدن

اجزاء غذا مي‌توانند جذب و متابوليسم مواد مغذي و داروها را افزايش داده، و يا به تعويق اندازند.

وسعت اثر غذا برروي جذب يا متابوليسم دارو بستگي دارد به :

1-خصوصيات غذا

2-زمان مصرف غذا و صرف مايعات همراه آن

3-خصوصيات فرد مصرف كننده غذا كارآيي رژيم غذايي در فراهم آوردن مواد مغذي براي بدن و كارآيي درماني دارو با تداخلات دارو- غذا مرتبط مي‌باشند.

اثرات داروها، رژيم‌هاي خاص غذائي، فرآورده‌هاي رژيمي بر فراهمي زيستي داروها و مواد مغذي :

خواص فيزيكوشيميائي مادة مغذي يا داروئي و همچنين حالت‌هاي فيزيولوژيك و يا پاتوفيزيولوژيك دستگاه گوارش برجذب تأثير مي‌گذارند.

درحاليكه مقدار داروي جذب شده عمدتاً‌ به خواص حلاليت و وسعت متابوليسم دارو در دستگاه گوارشي بستگي دارد، جذب يك ماده مغذي به كارآئي مراحل هضم و جذب خاص وابسته مي‌باشد.

بيماري‌هاي دستگاه گوارش مي‌توانند جذب داروها و مواد مغذي را تغيير دهند. چگونگي درمان اين بيماريها نيز مي‌تواند براين امر تأثير گذارد.

عوامل مهم تعيين كنندة كارآئي جذب مواد مغذي و داروها به اين شرح مي‌باشد :

1-منبع مادة‌مغذي : اينكه آيا منبع مادة مغذي، غذا يا فرآورده مكمل غذائي بوده و اينكه اگر منشاء آن غذا باشد،‌آيا بطور طبيعي در غذا وجود دارد و يا بعنوان غني كننده به آن افزوده شده است؟

2-نوع مادة مغذي : شامل گروه شيميائي، اندازة‌ ذرات و حلاليت.

3-تركيب رژيم غذائي ازز نظر مواد مغذي داراي مولكول درشت : شامل نوع و درصد كربوهيدرات، چربي و پروتئين.

4-تركيب رژيم غذائي از نظر مواد مغذي داراي مولكول ريز : شامل ويتامين‌ها، مواد معدني و عناصر كمياب.

5-مقدار فيبر مصرف شده در رژيم غذائي : شامل نوع يا انواع، شكل و مقدار مصرف شده.

6-اجزاء غيرمغذي موجود در رژيم غذائي : شامل فيتات‌ها، تاننها و غيره

7-اسيديته معده : شامل وجود يا عدم وجود هيپوكلرهيدريا و يا آكلرهيدريا (كمبود يا عدم ترشح اسيد معده)

8-هضم گوارشي : شامل تأثير سن يا بيماري برهضم غذا و يا مهار هضم توسط دارو

9-زمان تخليه معده : شامل تغيير زمان ماندن غذا در معده بعلت بيماري يا دارو

10-فعاليت  پانكراس : شامل كم شدن تشرح اگوكرين (بيرون‌ريز) پانكراس

11-وسعت سطح جذبي روده (بخصوص رودة كوچك)

12- فعاليت آنزيمي روده : شامل فعاليت يا حالت‌هاي ديگر دي‌ساكاريدازها

13-فعاليت جذبي روده : شامل سالم بودن و يا حالت‌هاي ديگر سيستم‌هاي انتقال دهنده فعال يا سيستم‌هاي انتقال دهنده و با واسطة كارير (حامل)

14-فعاليت‌ كبدي- صفراواي : شامل سنتز اسيدهاي صفراوي، ترشح صفرا، و فعاليت كيسه صفرا.

15-فلورميكروارگانيسمي روده : شامل وجود يا عدم وجود زيادي رشد باكتريها و يا سترون بودن روده از نظر باكتريها

16-انگل‌ها : شامل وجود يا عدم وجود كرم‌هاي انگلي كه براي مصرف مواد مغذي با ميزبان رقابت مي‌كنند.

17-فعاليت حركتي روده : شامل وجود يا عدم وجود بي‌حركتي روده يا اسهال

18- سن : شامل سن بسيار زياد يا بسيار كم

19-وضعيت فيزيولوژيك : مثل موارد بارداري

20-وضعيت تغذيه‌اي : مثل وجود شكل خاصي از بدجذبي مانند بدجذبي آهن

21-عوامل محيطي : مانند در معرض اشعه ماوراء بنفش قرار گرفتن كه باعث القاء سنتز ويتامين D  در پوست مي‌شود.

22-بيماري‌هاي گوارشي : شامل وجود يا عدم وجود انتروپاتي‌ها، التهاب روده، فيبروزكيستي، پانكراتيت، هپاتيت، يا سيروز

23-فعاليت كليوي : شامل سنتز كليوي متابوليت‌هاي ويتامين D و دفع مواد مغذي از راه ادرار

24-از دست دادن مواد از طريق پوست : شامل از دست دادن مواد مغذي از راه پوسته شدن پوست يا عرق كردن و يا تجزيه نوري ويتامين‌ها در پوست

25-اختلالات مادرزادي متابوليسم : مانند اختلالات مادرزادي انتقال مواد غذائي در بدن.

26-داروها : شامل استفاده يا سوء استفاده از الكل و داروهائي كه جذب مواد مغذي را مختل مي‌كنند.