تعريف، تشخيص و احتمال وقوع تداخلات دارو-غذا
براي توصيف تداخلات دارو- غذا ميتوان گفت واژه Diet رژيم غذايي شامل غذاها، مواد مغذي، و يا مواد غيرمغذي موجود در غذاها، فرآورده‌هاي آماده شده غذائي و خوراكي و اجاء آن و مكمل‌هاي تغذيه‌اي مي‌باشد. واژه Drug (دارو) شامل الكل و ساير داروهاي عمومي و همچنين داروهائي كه جهت درمان مورد استفاده قرار مي‌گيرند، مي‌باشد. تذاخلات دارو- غذا شامل واكنش‌هائي است كه در خارج ا بدن (درون فرآورده‌هاي غذائي يا داروئي Invitro) يا در داخل بدن Invivo بر روي پايداري يا وضعيت اجزاء غذا يا دارو تأثير مي‌گذارند (چه تأثيري قابل اندازه‌گيري بر سلامتي و فعاليت‌هاي فيزيولوژيك انسان داشته باشند و چه نداشته باشند.)
انواع تداخلات غذا-دارو
اين تداخلات چهار نوعند :
1-تداخلات فيزيكوشيميائي يا شيميائي در خارج بدن Invitro : شامل تداخل شيميائي و فتوليتيك بين مواد افزودني شيميائي و مواد مغذي موجود در غذا، فرآورده‌هاي آماده خوراكي يا داروها مي‌باشد. تجزيه تيامين توسط سولفيت‌ها مثالي از تداخل بين يك ماده افزودني خوراكي و يك ماده مغذي است (گوبلر Gubler 1984).
تداخل فتوشيميائي بين مواد غذائي (وقتي يك ماده بعنوان يك جسم فتوتوكسيك عمل كرده و باعث تشديد تجزيه نوري ماده مغذي ديگر مي‌شود) در مورد محلول‌هاي تزريق وريدي حاوي ريبوفلاوين كه مقابل نور قرار گيرند ديده مي‌شود. ريبوفلاوين مي‌تواند در مخلوط بعنوان يك ماده فتوتوكسيك عمل كرده و تجزيه نوري مواد مغذي ديگر موجود در مخلوط را (مثل آمينواسيدها و كاروتنوئيدها) تشديد كند.
2-تداخلات فيزيكوشيميائي در داخل بدن : اين نوع از تداخلات در دستگاه گوارش اتفاق مي‌افتد. ذات دارو و مواد مغذي را به طرف خود كشيده و به خود متصل مي‌نمايند، ممكن است دارو توسط مواد فيبري موجود در غذا جذب سطحي شده و به آنها بچسبند، امكان دارد بين كاتيونهاي دو ظرفيتي و داروهائي مثل تتراسيكلين كمپلكس (شلات) تشكيل شود، و داروها و غذاها مي‌توانند در مجاورت هم ايجاد رسوب كنند (گيمبالدي 1977).
3-تداخلات متابوليك : مواد مغذي يا غيرمغذي موجود در غذاها قادرند سرعت متابوليسم دارو را تغيير دهند، داروها نيز مي‌توانند سرعت (يا ظرفيت) متابوليسم مواد مغذي را عوض كنند مثلاً در مورد اول و رژيم غذايي غني از پروتئين باعث تسريع متابوليسم تئوفيلين مي‌گردد.
مورد دوم كه راجع به اثرات دارو بر وضعيت ماده مغذي است شامل مواردي است كه دارو سرعت سنتز فرم فعال ويتامين را تغيير مي‌دهد مثلاً خوردن الكل به سنتز كوآنزيم‌هاي فلاوين آسيب مي‌رساند.
بعضي اوقات داروها، آنزيم‌هاي متابوليزه كننده مواد غيرمغذي موجود در غذا يا الكل را مهار مي‌كنند مثل اثر داروهاي مهاركننده مونو‌آمين اكسيد از برمتابوليسم تيرامين و يا اثر دي سولفيرام بر متابوليسم استالدئيد.
4-تداخل با فعاليت‌هاي فيزيولوژيك : سرعت و ظرفيت حذف داروها و مواد مغذي (از خون) مي‌تواند در صدمات بافتي تغيير يابد مثل آسيب كليوي ناشي از مصرف رژيم غذائي غني از پروتئين.
آسيب سلولي ناشي از اثرات داروها روي موكوس روده ممكن است سبب حذف و دفع مواد مغذي گردد مثلاً انتروپاتي ناشي از دارو كه توسط نئومايسين، كلشيسين و متوتركسات بوجود مي‌آيد سبب اختلال در جذب مواد غذائي مي‌گردد. (Hostetter 1984) تداخل با اعمال فيزيولوژيك همچنين شامل اثر داروها بر مكانيسم‌هاي كنترل مركزي و محيطي اشتها (كه برخوردن غذا تأثير مي‌گذارند) نيز مي‌گردد.
ا
