شناخت نيازها ی کودکان
آنچه كه مبناي بحث هاي بعدي را فراهم مي سازد،شناخت نيازهاي كودك است.در واقع اطلاعات كاربردي كه بايستي به مادران انتقال يابد،در چهار چوب شناخت نيازها معني دار مـي گردد.متخصصـين تغذيه هميشه با طرح نمودن جداول و اصطلاحات تغذيه اي به صورتي كاملاٌ تخصصي استرس را از مادران دور كرده اند ولي حقيقت اين است كه تا مادران تن به يادگيري اين مفاهيم ندهند هرگز در قدمهاي بعدي موفق نخواهند بود.بنابراين سعي ما بر اين است كه به ساده ترين شكل،اين بحث را به خانواده ها منتقل نمائيم.
نيازهاي تغذيـه اي بدن در افراد بزرگ سال يعني بالاي 18 سال فقط براي حفظ اعمال بدن و حفظ تعادل و سلامتي است در حالي كه در كودكان علاوه بر سلامتي مساٌله رشد نيز بشكل بسيار مهم و ضروري مطرح مي شود و اين اولين تفاوت بيـن كودك و بزرگسال را آشكار مي كند و بديهي است كه توجه كافي به اين موضوع رشد كودك را از همه جـهات تحت الشعاع قرار خواهد داد.
با كمي توجه مي توان مشاهده كرد كه ميزان رشد در كودكان برحسب سن متفاوت است كه در يك سالگي و دوران بلوغ بيشترين حد رشد نزد كودكان انجام مي پذيرد.
قدرت جذب روده اي نوزاد و كودك در جواب گوئي به اين مراحل از رشـد كافي نيست و اين مهم ترين جمله بحث تغذيه مي باشد.درك اين جمله پنجره اي را بروي شماباز مي كند كه هر مادري را تشنه يافتن جواب هزاران سؤال خواهدنمود.مادران و پدراني كه خواهان حفظ سلامت كودك دلبند خود هستند از شـناخت و مطالعه تغذيه كودكان غافل نمي مانند.
مواد مغذي مورد نياز :
انرژي يا كالري،پروتئيـن،كربو هيـدرات،چربـي،ويتامين ها و امـلاح
كليدآگاهـي و دريافت اين بحث حياتي است .
- انرژي ميزان قوت و قدرتي است كه كودك از مصرف خوراكي ها بدست مي آورد.
- پروتئين ماده معدني و مورد نياز اساسي و مهمي است كه كودك براي رشد و سلامتي به آن نيازمند است.با ديدن اين كلمه معمولاٌ به ياد گوشت و حبوبات مي افتيد.
- كربو هيدرات،مواد انرژي زائي است كه عوام آن را به عنوان نشاسته اي تجربه كرده اند و قند،شيريني،نان،برنـج با اين هويت خود را به عموم شناسانده اند.
- چربيها آشكار ترين بخش شناخته شده مباحث تغذيه اي مي باشد.
- ويتامين ها و املاح هر مادري را به ياد يك سيب زرد يا گيلاس سرخ يا هويج زرد يا تربچه گلي و انواع مـيوه مـي اندازد و شادابي خود و كودكش را مديون گياه و درخت مي داند.
1 )انرژي:
بالاترين مقدار نياز به انرژي براي كودك هنگام تولدمي باشد و مقدار آن در زمان بلوغ به يك رشد سعودي مي رسد كه در جدول زير اين موضوع مشخص شده است البته با توجه به اينكه همه كودكان در يك سن خاص به بلـوغ نمي رسند ميزان افزايش انرژي در آن دوره آورده شده است.
2) پروتئین:
موضوع پروتئين از اهميت بالايي بر خوردار است.پروتئين هم مانند انرژي و به مشابه آن از زمان تولد تا دوران بلوغ تغييرمي كند كه بيشترين نياز در هنگام تولد است.
يعني به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن نوزاد 2 تا 4 گرم پروتئين مورد نياز مي باشد و بايد توجه داشت مصرف بيش از اين حد باعث افزايش غلظت اوره در بدن مي گردد كه خطرات زيادي را به دنبال خواهد داشت اين موضوع بايستي مورد توجه مادراني كه فرزندان خود را شير نمي دهند قرار بگيرد و بدون مشـورت پزشك كودكان يا متخصصين تغذيه اقدامي انجام ندهند.
3) ويتامين ها و املاح :
چنانچه كودك از نظر مواد غذايي به خوبي تحت حمايت قرار گيرد،استفاده از ملكول هاي ويتامينـي و املاح، مورد نياز نمي باشد ولي از آنجايي كه معمولاٌ اين پرسش تغذيه اي به علت آگاهي هاي محدود مادران نيست،براي شناسايي كمبوها حداقل هر شش ماه يكبار مشاوره با پزشك كودكان و متخصص تغذيه را الزامي مي سازد.
4) چربي:
چربي ها با توجه به اينكه به صورت خالص به مصرف نمي رسند معمولاٌ به صورت آشكار و پنهان در ميان غذاها به مصرف مي رسند و مقدار آن را در رژيم غذايي معمولاٌ به صورت متوسط 25% از انرژي كل رژيم محاسبه مي كنند.
محاسبه ميزان يك غذايي نرمال براي كودكان، نيازمند تخصص فني ويژه اي است كه متخصصين تغذيه در ايـن مورد شمارا ياري مي دهند و ما سعي كرده ايم مطالب را بنحوي ارايه كنيم تا شما نيازمند يك محاسبه ويژ ه نشويد و حدود را رعايت كنيد ولي محاسبه قد و وزن كودك از مسايل بسيار مهم و قابل توجه است كه با كنترل قد و وزن كودك خودو مقايسـه آن با كارت رشد ( كه معمولاٌ تمـامي مادران با آن آشنا هستند ) مي توانيد به موفقيتي مهم،يعني مشخص كردن وضعيت كودك درزمان حال و رفع نقايص بااستفاده ازاطلاعات متخصصين دست يابيد.
چون بحث ما درارتباط با گروه سني 2 تا6 سال مي باشد ميزان قد و وزن براي سن در زير آورده مي شود.
سن وزن ايده آل به كيلو گرم قد به سانتي متر
1 - 3 kg 13 cm 90
4– 6 kg 20 cm112
جمع بندي بحث
با مطالعه و دقت در اين بحث شما مي توانيد طبق مثال زير حدوداٌ وضعيت كودك خود را ارزيابي كنيد.
مثال :
يك كودك پسر 4 ساله با قد 100 سانتي مترو وزن 15 كيلو در چه وضعيتي قرار دارد و احتياجات او چيست؟
• 1)قدايده آل 112 سانتي متر
• 2)وزن ايده ال 20 كيلو گرم
• 3)انرژي مورد نياز:هر كيلو گرم 100 كالري انرژي نياز دارد
• 4)پروتئين مورد نياز:هر كيلو گرم 4 ـ 2 گرم پروتئين
• 5)ارزيابي كلي كاهش رشدـ احتمالا فقر پروتئين آيا اين اطلاعات براي كودك غذا مي شود؟
اين سئوالي است كه در ذهن شما جان گرفته است.مطمئن باشيد كه دنباله بحث هاي بالا را بصورت جدي پيگيري كنيد.به سادگي جواب آن را خواهيد يافت.