دکتر سيد ضياءالدين مظهري
فوق ليسانس اقتصاد
دکتراي تغذيه و متابوليک
جناب آقاي دکتر مظهري,لطفا در ابتداء در مورد بيوگرافي,تحصيلات,و پست هايي که بر عهده داشته ايد براي ما صحبت کنيد؟
رنجها آموزگاران دلند هر کمالي را نخستين منزلند
از گذشته و حال بنده پرسيده ايد ,بايد خدمتتان عرض کنم که گذشته بنده مملواز تلاش و تقلا و زحمت بوده است و با فوت پدرم کانون گرم خانوادگي ما که بيش از 5 سال از آغاز آن نگذشته بود دچار سردي و اندوه گرديد .مادري جوان و بي تجربه با 4 فرزند که بزرگترين آنها با 5 سال مي بايست سکان کشتي شکسته اي ره به دست گرفته و از اقيانوس پر مخاطره زندگي با امواج سهمگين و کوبنده ,خود را به ساحل نجات راه مي جستند ,که با لطف و عنايت پروردگار و و از خود گذشتگي مادرمان ,ما سه برادر و يک خواهر توانستيم بر مشکلات زندگي فائق آمده و همگي به تحصيلات عالي رسيده و آرزوي مادرمان را تحقق بخشيسم .التبه اينجانب به عنوان فرزند ارشد از هشت سالگي به موازات تحصيلات خود شروع به کار نموده و در جهت تامين بخشي از هزينه هاي خانواده از هر فرصت در تعطيلات و غير تعطيلات مدرسه کار مي کردم و ضمن کسب موفقيت در تحصيل تجربه کاري نيز مي اندوختم.با بزرگتر شدن برادران و خواهرم و با بالا رفتن هزينه ها قرعه فداکاري به نام اينجانب رقم خورد و من به ناچار جاي پدرم را گرفته و با ترک تحصيل موقت به ساعات کار خود افزودم و مقدمات اعزام برادران و خواهرم به فرانسه و انگليس جهت تحصيل فراهم نموده و اطمينان آنها را جهت تامين نياز هايض احتمالي جلب نمايم .
به هر حال عمر سختي ,کوتاه است تا چشم باز کردم بچه هاي ديروز از بهترين دانشگاهاي اروپا فارق التحصيل شدند و هر يک در مشاغل خود به موفقيت هاي چشم گيري نائل گرديدند .حال که مسئوليت من کمتر شده بود و اطمينان خاطر از موفقيت هاي خانواده حاصل آمده بود,ذوق ادامه تحصيل مرا بر آن داشت تا پس از دوازده سال ترک تحصيل و داشتن پست و مقام قابل توجهي که نسبت به سن و سال بنده موفقيت قابل توجهي محسوب مي گرديد و جتي جهت طي دوره هاي تکميلي به خارج نيز اعزام گرديده بودم ,دست از همه چيز شسته و مسير جديدي را از صفر آغاز کنم .
ناگفته نماند زماني که چنين تصميمي را گرفته ام چند ماهي بيش نبود که با همسرم ازدواج کرده بودم و تشويق و پشت گرمي ايشان بنده را در مسير ي که انتخاب نموده بودم مصم تر نمود.زندگي پر فراز و نشيبي را در اطريش و آلمان آغاز کردم .جهت تامين مخارج زندگي تا نيمه هاي شب کار مي کردم و روزها براي کسب موفقيت در دانشگاه تحصيل مي کردم.به هر تقدير سالها يکي بعد از ديگري سپر ي شدند و مدارج تحصيلي با موفقيت چشمگيري به اتمام رسيد .ستاورد اين تلاش و کوشش فوق ليساني اقتصاد و تغذيه و دکتراي تغذيه و متابوليک و سه فرزند پسر و همسر فداکار و ورزيده ,مدير و مدبر بود که پيکار زندگي اين موجود شکننده را آبديده نموده و شريکي قابل اطمينان جهت آغازي جديد فراهم ساخته بود .جا دارد از همراهي و فداکاري و تلاش و کوشش ايشان صميمانه سپازگزاري خود را ابراز و مراتب حق شناسي خود را نه تنها در بعد ساخت زندگي بلکه در تربيت فرزندان صالح ابراز مي دارم و الحق در سر نوشت اينجانب دو بانوي فداکار اثر گذار بوده اند.مادر خدابيامرزم و همسر لايقم .لازم به ياد آوري است که دوره هاي متعددي را نيز در کشور فرانسه در رشته جسابرسي بين المللي و مديريت بيمارستان به ÷ايان رساندم.
بعد از مراجعت به ايران مراحل مختلفي را طي نموده و مدارج ترقي را به سرعت طي کردم.از جمله مشاغلي که عهده دار گرديده ام عبارتست از :مشاور مدير عامل سازمان حمايت از مسافران و نوزادان ,مدير بيمارستانهاي تهران و شهرستانهاي سازمان مزبور,قائم مقام رياست مرکز آموزش و درماني شهيد اکبر آبادي ,رياست مرکز مزبور با حفظ سمت قبلي ,بنيان گذار و قائم مقام انستيتو ژنتيک و صداي مشاور سازمان بهزيستي کشور وابسته به معاونت پيشگيري سازمان مزبور ,دانشيار و عضو هيت علمي دانشکده پزشکي دانشگاه علوم پزشکي ايران .عضو هيات موسس و علمي مشاور معاوني آموزش دانشگاه علوم پزشکي و خدمات بهداشتي درماني ايران ,,مدير گروه تغذيه دانشکده علوم مهندسي صنايع غذايي ,عضو هيت مديره (اتا)به مدت دو دوره دو سالکه و نهايتا مدرس دانشگاه و فعاليت در مطب شخصي خود.
توصيه من به جوانان و آينده سازان اين کشور کهن استفاده از موقعيت در جهت ساخت آينده بهتر و مطمئن تر و ترسيم اهداف عالي و متعالي مي باشد.همه چيز دست يافتني است غير زا عمري که سپري گرديده و فرصتي که از دست رفته است.
به نظر شما جايگاه علم تغذيه در سلسله مراتب علوم پزشکي چگونه است ؟
قبل از اينکه درمان هاي دارويي باب و فارماکولوژي حاکم بر روند معالجات گردد ,درمان و پيشگيري بيماريها توسط علما و حکما به وسيله غذا صورت مي گرفت. متاسفانه با پيشرفت تکنولوژي جايگاه ارزش وجودي تغذيه مناسب در جلوگيري و درمان بيماري ها در غوغاي تخصص گرايي کم رنگ تر و اهميت و ارزش تغذيه به فراموشي سپرده شد .ولي در عصر حاضر در تمام دنيا از جمله ايران به اين مهم توجه پيدا کرده اند که اساس سلامتي پيشگيري بوده و از ارکان مهم پيشگيري با ,تغذيه مي باشد که هم به صورت سم مي تواند تاثير گذاز باشد .بنا براين بهداشت ,تغذيه ,تشخيص و درمان دو بال پرنده زيباي سلامتي و سعادت را تشکيل مي دهند .
آينده علم تغذيه را چگونه مي بينيد ؟
از ديدگاه بنده اگر روند فعلي ادامه پيدا کند و سود جويان و بي خردان خدشه اي بر باورهاي مردم و نيازي که در جامعه براي آگاهي از نحوه تغذيه در ادوار مختلف زندگي وارد نسازند ,تغذيه دانان به جايگاهي که الحق شايستگي آن را دارند تکيه خواهند زد.
نقش مادران در خانواده و تاثير آن بر تغذيه خانوار را چگونه ارزيابي مي کنيد ؟
ماردران دروازه سلامتي خانواده مي باشند و در ابعاد مختلفي در سلامتي حال و نسلي که به وجود مي آورند تاثير گذار مي باشند .نقش مادران آگاه در تامين و تعميم سلامتي به قدري ارزنده مي باشد که در بررسي هاي متعددي نشان داده شده .با مادران نا آگاه بدون اينکه هيچ تغييري در بعد اقتصادي خانواده ها به عمل آورده شود از وسعت و شدت مسائل بهداشتي و تغذيه اي 50% کاسته مي شود .بنا براين سرمايه گذاري در اين راستا و افزايش دانش و اطلاعات تغذيه اي اين عزيزان نه تنها به حفظ سلامتي خودشان بلکه براي تمام اعضاي خانواده ثمرات نيکويي به بار مي آورد.
مادر که بداند نياز هاي ساسي خانواده به سوي رشد و نمو و حفظ شادابي و سلامتي چه مواردي مي باشد در چار چوب توان اقتصادي خود انتخاب اصلح کرده و از خريدن تنقلات مضر و بي خاصيت صر فنظر کرده و هزينه اختصاص داده شده به تغذيه خانواده را به جا و به موقع صرف کرده و حتي در نگهداري مواد غذايي خام و پخته و نوع تهيه و پخت و نحوه نقسيم مواد غذايي بين خانواده رعايت اعتدال را نموده و اصول صحيحي را پايه گذاري مي نمايد.
معضل چاقي به صورتي روز افزون در حال پيشرفت است جايگاه آن در بروز بيماريها کجاست و راه حل معقولانه آن چيست ,پيشگيري در اين زمينه چگونه بايد اجرا شود؟
چاقي را مي توان به عنوان عامل و زمينه ساز اغلب بيماري هاي خط ناک از قبيل سر طان ,سکته هاي قلبي و مغزي ,ديابت ,بيماري هاي کبدي و صفراوي, نقرس و فشار خون و بيماري هاي قلبي و عروقي و مشکلات تنفسي و مفاصل و ... قلمداد نمود.آمارهاي تهيه شده در بين بيماران و بيماريهاي مختلف نمايانگر اين واقعيت مي باشد که در صد مبتلايان افراد چاق به اکثر بيمار يها,بالاترين رقم را تشکيل مي دهد و تغذيه اشتباه گرايش به غذا هاي پر چرب و پر نمک و فاقد فيبر هاي غذايي و عوارض بي شماري را براي کليه سنين فراهم ساخته است .راه معقولانه آن فرهنگ سازي و تغيير رفتار در جامعه مي باشد که افراد مي بايد به سلامتي خود توجه نموده و اصلا نگذارند چاقي ايجاد گردد.چون روند چاقي به صورت خذنده مدام و پيوسته بوده و حتي يک قاشق مربا خوري کره يا هر ماده غذايي که صد کالري انرژي مازاد بر نياز روزانه مصرف گردد در يک سال 650/3 کيلو و در سال 5 سال ,18 کيلو گرم به وزن افراد اضافه مي کند ت چه رسد به مواد غذايي که چندين کالري دارند.متاسفانه چاقي هايي که به سهولت ايجاد مي شوند به آساني قابل درمان نيستند و اگر بخواهيم بر مبناي اصولي يک کيلو از چربي بدن را کاهش دهيم مي بايست يک هفته غذاي خود را به نصف رسانده و يا در سه روز تمام هيچ غذايي ميل ننماييم (اين امر نه تنها اشتباه است بلکه طاقت فراست)
متاسفاه عده اي از افراد سود جو از نا آگاهي مردم سوءاستفاده مي کنند و با اقدامات غير منطقي و غير علمي رژيم هاي عجيب و غريبي را توثيه مي کنند که عوارض بعدي و بلند مدت آنها بسيار خطر ناک و غير قابل جبران مي باشد.
اگر شما بجاي مسئولين بوديد در خصوص جا اندازي فرهنگ تغذيه صحيح چه اقداماتي را با اولويت به انجام مي رسانيد؟
اولياء امور مي بايد در درجه اول موقعيت مو جود جامعه را شناسايي و نيازها و امکانات را مشخص نموده و به تدريج سه برنامه کوتاه ,کوتاه متوسط و بلند مدت اقدام نمايند.
در برنامه کوتاه مدت براي گرو ه هاي آسيب پذير و رد معرض خطر با ياري و آگاه سازي ,خطر را زا آنها دور نمايند . در برنامه هاي متوسط با هدف مند نمودن يارانه ها و ايجاد مشارکتها ي مردمي به توانا سازي گرو ه هاي نياز مند بپردازند و در بلند مدت ,فقر زدايي و بر قراري عدالت اجتماعي و افزايش توليدات و ايجاد تحول در صنايع غذايي و از بين بردن ضايعات و جايگزيني سيا ست هاي تغذيه اي با سيا ست هاي کشاورزي و کلان برنامه ريزي مشترک با متوليان تهيه و توليد و نگهداري و فر آيند و توزيع وارد کنندگان و صادر کنندگان مواد غذايي به مرحله خود کفايي تغذيه اي رسيده و در کنار آن با فرهنگ سازي از آغاز تولد و اقدامات گام به گام بعدي تغيير رفتاري در قبال غذا و تغذيه به جامعه به وجود آورند.
آيا بر نامه هاي خاص براي آينده فارغ التحصيلان اين رشته پيش بيني کرده ايد؟
بنده کوچکتر از آنم که بتوانم بر نامه اي را جهت آينده فارغ التحصيلان اين رشته ارائه نمايم ولي همين قدر توصيه و تاکيد مي کنم در فرصت چهار ساله خود از امکانات موجود بهره گرفته و حرفي براي گفتن بعد از فارغ التحصيلي داشته باشيد.به طور قطع و يقين آنهايي بعد از فارق التحصيلي موفقيت به دست آورده اند که در اين رشته دانا و توانا بوده اند .البته ناگفته نماند که در در برنامه 5 ساله سوم دولت تاکيد فراواني به اشاعه دانش و بهبود فرهنگ تغذيه اي به عمل آورده و آينده بسيار تابناکي را براي کارشناسان و فارق التحصيلان اين رشته رقم زده است.
آيا به نظر شما گذراندن فقط 2 واحد تغذيه براي پزشکان کافي است ؟اگر نه چه پيشنهادي داريد؟
متاسفانه برنامه آموزشي پزشکان محترم مربوط به دوران ما مي باشد که هنوز ارزش و نقش تغذيه آنطور يکه فعلا شناخته شده و تاثير تغذيه مناسب در پيشگيري از بيماري ها و در مان آنها مورد تاکيد قرار گرفته,شناخته نشده بود .لذا در حال حاضر اقداماتي در دست انجام مي باشد تا محتواي آموزش رشته هاي مختلف را به دانشگا هها ي کشور واگذار نموده و مواردي تدريس گردد که بر آورنده نياز هاي جامعه مي باشد.
در خاتمه توجه خوانندگان را به اين موضوع معطوف مي دارم که تغذيه خوب آن است که با يمل و رغبت تناول کرده و گرسنگي ظاهري خود را بر طرف نموده و زا خوردن غذا لذت ببريم ,همچنين در وراي لذت بردن از غذا تغذيه رسالت عظيمي را بايد به انجام برسانيد ,و آن تامين و تهيه نياز ها ميلياردها واحد فعال بدن به نام سلول است که همچون يک شهر صنعتي عظيم در هم ÷يوسته است و وظايف مهمي را به انجام مي رساند تا بافتي سالم فراهم گشته و از به هم پيوستن بافتهاي ي سالم ارگانهاي فعال و شاداب به وجد آيد و همکاري و بر هم کنش ار گانهاي مختلف مي باشد که سلامتي و توان خوب و وسعت انديشه را براي من فراهم مي سازد.
