ویتامین گروه A
ویتامینA،ویتامین تامین نمواست و بافقدان آن نه تنها رشدونمومتوقف میشودبلکه پوشش های مخاطی نیزحالت سخت وشاخی (KREATINISES)پیدامیکنند بعلاوه ورم ملتحمه چشم ،کدرشدن قرینه و گزروفتالمی XEROPHTALMIEپیش می آید.ویتامینAدر کبد اثر اکسیدشدن پروویتامین های Aکه منشاء گیاهی دارند مانند کاروتن های آلفاویتا (carotenes a et B)تشکیل می شود .نوع بتاکاروتن،2برابر بیشتر از فرم آلف،ایجاد ویتامین Aمی کند.
کاروتن ها
کاروتن های آلفاوبتا،کربورهای هیدروژنه وبرنگ نارنجی شدید می باشد. نوع دیگری ازآنها نیز به نام گاما-کاروتن (y carotene)وجود دارد.
بتا-کاروتن ،فاقد قدرت چرخش ولی آلفا –کاروتن (a-carotene)،راست گرد (د کستروژیر )است.
مواد رنگی مذکور معمولا بطورمخلوط در گیاهان مختلف،مخصوصا درهویچ و سبزیهای تازه یافت می شود.جدا کردن آنها،ازطریق کروماتوگرافی(chromatographie)میسر می باشد. اثرات درمانی آنها،مشابه ویتامین Aاست ولی نوع بتا ،دومرتبه بیشتر ازآلفا ،اثر ویتامینی دارد .نوع کاروتنی که درکد کس 1937واردگردیده،مخلوط آلفا و بتا(مخصوصا ایزومرنوع بتا)است.
استخراج آلفا –کاروتن از طریق کروماتوگرافی ،توسط karrerوwalkerدر سال 1933 انجام گرفت.بتا-کاروتن،توسط willstatterوEscher ازهویج استخراج و بعدا توسطmilasوهمکارانش درسال1950سنتزگردید.
آلفا-کاروتن،به صورت بلورهای منشوری چند وجهی ،برنگ ارغوانی تیره دراتردوپترول یا مخلوط بنزن ومتانول به دست می آید.به مقادیر زیاد درسولفورکربن وکلروفرم،ولی به مقدار کم دراتروبنزین حل می شود.درآب،اسیدها وقلیائیات،بکلی غیر محلول است.
بتا-کاروتن،به صورت بلورهای منشوری6گوش درمخلوط بنزن ومتانول به دست می آید.درگرمای183درجه ذوب میشود.درسولفور کربن،بنزن وکلروفرم به مقادیر نسبتا زیاد ولی دراتر واتردوپترول به مقدارکمترحل می شود.درآب،اسیدهاوقلیائیات غیرمحلول است.ازآن برای رنگ کردن موادغذائی،به رنگ زرداستفاده می گردد.
گاما-کاروتن،بیشتردرقارچی به نام penicellium sclerotiorumیافت می شودوبه خلاف دونوع دیگر(آلفاوبتا)به مقادیرکم درگیاهان مخصوصادر میوه هائی که بتا-کاروتن دارندوجوددارد.استخراج آن به طریق کروماتوگرافی،ازکاروتن ها توسط kuhn وbrockmannدرسال1933انجام گرفت.نوع سنتزیافته آن به صورت ورقه های کوچک قرمزرنگ ودارای نقطه ذوب بین 152 و 5/153 است.نوع طبیعی آن،به شکل بلوریهای ظریف منشوری،به رنگ قرمز تیره با درخشندگی مایل به آبی،در مخلوط بنزن و متانول به دست می آیدو درگرمای5/177درجه ذوب می شود.
کاروتن ها،به فرمولC40H56وبه وزن ملکولی 85/538می باشد.
ویتامین A(رتینولRETINOL،ویتامین آنتی گزروفتالمیکantixerophthalmic vitamin،آنتی انفک تیوویتامینanti-infective vitamin،آگزروفتال مول axerophthalmol...) ،به فرمول C2.H3.Oوبه وزن ملکولی 44/286است.
اصولا تحت نام ویتامینA،مواد مختلفی با فعالیت مشابه وترکیب شیمیائی بسیار نزدیک بهم،گروه بندی شده اند که بیشتردر بافت های حیوانی یافت می گردندولی مهمترین وفعال ترین آنها ،نوعی از رتینول یعنی ALL-transآنست که به طریقه سنتز و به حالت خالص می تواند تهیه شود در حالیکه،انواعی از آنهاکه منشاء طبیعی دارند(روغن ماهی یا روغن جگر پستانداران دریائی وغیره) با ایزومرهای مختلف همراه اند.
نوع مذکور یعنی ALL-trans retinol،به صورت بلوریهائی به رنگ زرد روشن،غیرمحلول درآب ومحلول در الکل،اتر،اتردوپترول وروغنهای چرب است.
ویتامینA،معمولابه صورت استرهائی ماننداستات ،پروپیانات و پالمیتات،به حالت مخلوط ذر روغن یا محلول های آبی ویا به صورت خشک در معرض استفاده قرار می گیرد.
ویتامینA،در مقابل هوا ،عوامل اکسید کننده،نورو اسیدها،حساسیت دارد.ویتامینAوپرو ویتامین های A،در گرمامشروط برآنکه عوامل اکسید کننده در بین نباشد ،مقاومت دارند.غالب ویتامین های موجود دربرگ سبز گیاهان،براثر پختن از بین نمی رود.
اغذیه یخ زده معادل 5تا10 درصد ازویتامینAخودرااز دست می دهندواین در مواردی است که به مدت 12ماه،دردرجه23- قرارگیرد. ویتامینA،پایداری خود را در روغن های گیاهی محتوی موادضد اکسیدان حفظ میکند ولی نبایدحرارت ببیندزیرا در چنین شرایطی ترشیدگی پیدا می شودوویتامینAازبین می رود.
اغذیه دارای ویتامین Aوکاروتن،عبارت از کره،کرم CREAM،مارگارین،زرده تخم مرغ،جگر،روغن جگر ماهی مرو(دارای 600تا1000واحد در هر گرم )،اسفناج،علف چشمه(بولاغ اوتی)و هویج .اغذیه ای مانند شیر ،گوجه فرنگی ،مغز گردو و میوه ها دارای مقدار کمتری از ویتامین Aمی باشد .
از مواد ویتامینه دیگر،انواع زیرنام برده می شود:
1-ویتامین A الدئید Aldehyde Vitamine A (رتینالRetinal،آگزروفتالAxerophthal) که به فرمول C20H28O وبه وزن مولکولی 42/284 است.
2- ویتامین A2(رتینول-2 ،د هیدرورتینولdehydroretinol)به فرمول C20H28O وبه وزن ملکولی42/284 ،است وبه حالت متبلور ،به رنگ نارنجی ،دراتردوپترول به دست می آید.
3- تره تینوآن Tretinoin(اسید رتینوئیک Retinoic acid،ویتامین Aاسید یا acid VitaminA)که به فرمول C20H28O2 وبه وزن ملکولی 4/300 است.
ویتامین A ، به عنوان عامل تامین نمو در دوران حاملگی ودر کودکان شیر خوار مورد استفاده قرار می گیردواگر با ویتامین D همراه باشد به طور غیر مستقیم، اثر جلوگیری کننده از عفونی شدن (Anti- infect )در بیماریهای کودکان ودر سل ریوی ظاهر می کند .در درمان بیماریهای چشم ،پوست و به عنوان عامل التیام دهنده در پانسمان زخمها ،در علاج سوختگیها واولسرهای واریسی به کار می رود. در رفع اختلالات ناشی از زیاد شدن ویتامین D در بدن hypervitaminose D) ) بدون آنکه عمل فیزیولژیکی آنرا زایل کند، موثر واقع می گردد.
ویتامین Aرا نباید با املاح اسیدی ،اسیدها و مواد اکسیدکننده مخلوط نمود .
احتیاج روزانه انسان به ویتامین A، برابر است با 5000 واحد یا 2 میلی گرم کاروتن یا بیشتر از 2/1 میلی گرم از ویتامین A ودر اطفال، برابر با 2500 واحد یا 1 میلی گرم کاروتن یا بیشتر از 4/1 میلی گرم ویتامین A است(Javillier ).اثر یا فعالیت ویتامین A ،بر حسب واحدهای بین المللی تعیین شده است.یک واحد بین المللی ویتامینA برابر اثر 344/.میکروگم استات رتینول (فرم ALL –Trans)است.اثر سایر استرهای رتینول ،با محاسبه مقدار آنها ،به نحوی تعیین گردیده که هر واحد بین المللی آنها به شرح زیر برابری دارد:
         300/ . میکروگرم از رتینول   (فرم ALL –Trans)
         359/ . میکروگرم پروپیونات رتینول   (فرم ALL –Trans)
         550/. میکروگرم پالمیتات رتینول    (فرم ALL –Trans)
مقدار مصرف از راه خوردن :به صورت محلول های روغن به عیار 120000واحدبین المللی در هر میلی لیتر به مقدار 5تا 10 قطره درروز (که برابر 15000تا 30000واحد می گردد)برای اشخاص بالغ و برای کودکان شیر خوار ،مقدار 20 تا 200 واحد در روز (به تناسب سن )به صورت شکلات (12000واحدی) –تزریقات درون عضله ای به صورت محلول روغنی (که هر میلی لیتر آن دارای 20000 واحد باشد) ودر استعمال خارج به صورت پماد(30000 واحدی در 100 گرم پماد) بکار می رود.
مخلوط ویتامین های A,D از راه خوردن ، به مقدار 10 تا20 قطره در روز به صورت محلول روغنی ( هر میلی لیتر آن دارا ی50000 واحد بین المللی از ویتامین A و 10000 واحذ بین المللی از ویتامین D است) از طریق تزریق زیر جلدی ،دو تزریق در هفته از یک محلول روغنی محتوی 20000 واحد ویتامین A و20000 واحد ویتامینِ D در دو میلی لیتر بکار می رود.
مقدار مصرف روغن جگر ماهی مرو (Morue) که باید هر گرم آن حداقل دارای 600واحد بین المللی ویتامینA  و85 واحد بین المللی ویتامین D باشد 15 تا 60 گرم در روز است ولی روغن ماهی قوی با اثر زیاد که دارای 2000 واحد بین المللی ویتامین A  و500 واحد بین المللی ویتامینD در هر میلی لیتر است به مقدار یک تا دو قاشق قهوه خوری در روز مصرف می گردد.برای اطفال ،20 قطره تا نصف قاشق قهوه خوری بکار می رود.
منبع: کتاب