اهميت و نقش تغذيه در سال دوم زندگي کودک:
رشد كودك در سال اول عمر خيلي سريع است و وزن او در اين مدت سه برابر ميشود. در حالي كه در سال دوم افزايش وزن بين 2 تا 5/2 كيلوگرم است و به همين دليل اشتهاي كودك هم كمتر ميشود. در اين سن اندامها سريعتر از تنه رشد ميكنند، راه رفتن و حرف زدن كودك تكامل بيشتري پيدا ميكند و بهتر از قبل ميتواند احساسات خود را بيان كند. در سال دوم بر خلاف سال اول، شير غذاي اصلي كودك بحساب نميآيد. هر چند در اين سن، هنوز شير مادر بهترين منبع تأمين پروتئين براي كودك است و حدود 30% كالري مورد نياز او را تأمين ميكند. مواد ايمني بخش شير مادر نقش حفاظتي ارزشمندي را براي كودك كه به دليل فعاليتهاي جسمي و تماسهاي گسترده در معرض انواع آلودگيها است ايفاء ميكند. تغذيه با شير مادر تكامل عصبي و رواني كودك را تسهيل نموده و نيازهاي عاطفي- رواني او را پاسخ ميگويد. از بروز بيماريها در كودك ميكاهد و در جريان بيماريها دلپذيرترين غذا براي كودك محسوب ميشود. در اين سن تغذيه با شير مادر به بعد از صرف غذاي كودك موكول ميشود. تعداد وعدههاي غذا به غير از شير مادر 5 تا 6 بار در شبانه روز بوده و براي پذيرش بهتر كودك، بايد غذاي خانواده را تا حدي نرم كرد. اگر كودك از شير مادر تغذيه ميكند نياز به شير ديگري ندارد.
در اين سن كه زمان انتقال تغذيه به غذاي خانواده است، سليقهها و عادات غذايي كودك شكل گرفته و تا سالهاي بعد پايدار ميماند. اگر كودك را مجبور به غذا خوردن كنند يا اطرافيان در حين غذا دادن به او بيش از حد احساسات نشان دهند و كودك متوجه خوشحالي و يا ناراحت شدن آنان شود، اين امر ميتواند منجر به ايجاد عادات نامطلوب غذايي در او شود. اگر كودك نسبت به خوردن غذاي خاصي واكنش منفي نشان دهد نبايد با اصرار، اجبار و يا تهديد و تشويق به او غذا داد بلكه بهتر است مقدار كمي از غذاي مزبور را با غذاي مورد علاقه كودك مخلوط كرد.
در اين سن كودك كنجكاوتر شده و ميل دارد در غذاي بزرگترها شريك شود. او دوست دارد خودش كارهايش را انجام دهد. و به دليل حس استقلال طلبي، مصر است كه خود غذايش را به دهان بگذارد. ضمن اين كه بايد به او اجازه مشاركت فعالانه در اين امر داده شود اما در عين حال چون قادر نيست به تنهايي نيازهاي غذايي خود را تأمين كند، بايد اطرافيان به او كمك كنند.
در اين سن كودك توجه زيادي به غذا نشان نميدهد و ترجيح ميدهد بيشتر وقت خود را صرف بازي و دويدن كند. اشتهاي كودك بسيار متغيير بوده و معده او كوچك است. بنابراين براي تأمين انرژي كافي بايستي غذاهاي كم حجم و پر كالري و با تنوع كافي و زماني كه گرسنه است به او داده شود. ميان وعدهها هم بايد سالم و پرانرژي بوده و حتيالمقدور در منزل تهيه شود تا از كيفيت بهتري برخوردار باشد. محيطي كه كودك در آن غذا ميخورد بايد آرام و شاد باشد. كودك ميل دارد حين غذا خوردن، به عروسكهاي خود و يا به اطرافيان هم غذا بدهد و اين امر تمايل او را به غذا خوردن بيشتر ميكند. علاوه بر مزه غذا، عوامل ديگري نظير ظاهر، رنگ، تزيين و حتي ظرف غذا هم براي كودك اهميت دارد.
پس از 18 ماهگي كودك توانايي بيشتري در جويدن غذا پيدا ميكند و بايد كمك كرد تا عادت به جويدن در او تقويت شود. البته كودك تمايل زيادي به جويدن غذاهاي سفت مانند گوشت ندارد و لذا بايد گوشت را خيلي ريز كرد. در كودكاني كه از شير مادر محروم هستند، مصرف بيش از نيم ليتر شير در شبانه روز ميتواند باعث عوارضي از قبيل كمخوني فقر آهن شود.
در اين سن براي تأمين رشد بافتها، مقدار 1/ 1 گرم پروتئين براي هر كيلوگرم وزن بدن لازم است. پيوسته بايد به كيفيت چربي توجه كرد و مقدار مصرف آن را پس از 2 سالگي محدود كرد. استفاده از مكمل آهن تا پايان دو سالگي ضروري است. مصرف غذاهاي حاوي ويتأمين C به جذب آهن كمك ميكند. عنصر روي هم در اين سن در امر رشد و تكامل نقش اساسي دارد.