سرطان چيست
سرطان نوعي بيماري است كه در آن سلولها توانايي تقسيم و رشد عادي خود را از دست ميدهند و اين موضوع منجر به تسخير، تخريب و فاسد شدن بافتهاي سالم ميشود. از اجتماع اين سلولهاي سرطاني و تخريب سلولهاي بافتهاي سالم تودهاي به نام تومور ايجاد ميشود.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران، به نقل از شبكه خبري بي.بي.سي، اگر تومور به لايهاي محدود ختم شود و به ساير بافتها و ارگانها سرايت نكند تومور خوشخيم (غيرسرطاني) است و اگر تومور گسترده شده يا به طور بالقوه قابليت پخش شدن و احاطه كردن ساير بافتها و ارگانها را داشته باشد بدخيم يا سرطاني ناميده ميشود
برخي از شكلهاي سرطان متاستاز ميكنند، به اين معني كه خصوصيت تهاجمي پيدا كرده و به ساير بافتهاي بدن، عمدتا از طريق خون و لنف، سرايت ميكنند و تومورهاي جديدي را ايجاد ميكنند.
سلول واحد اساسي و ساختماني حيات است كه همانند كيسهاي است حاوي پروتئينها، اسيدهاي چرب، كربوهيدراتها و ماده حيات به نام دي.ان.اي، قابليت رشد، تكثير و همانندسازي از ويژگيهاي سلولهاي زنده است.
ساختار ژنتيكي هر سلول سرعت رشد، تقسيم و زمان مرگ آن را تعيين ميكند؛ در حالت طبيعي، جايگزيني سلولهاي فرسوده با سلولهاي جوان از يك برنامه منظم تبعيت ميكنند و فرايند رشد و تجديد سلولي به طور ثابت در بدن اتفاق ميافتد.
رشد سرطاني يا بدخيم زماني اتفاق ميافتد كه:
ــ برخي از سلولها به طور غيرقابل كنترل شروع به تكثير كنند.
ــ بخشهايي كه به طور طبيعي عهدهدار دفاع از بدن هستند مانند سيستم ايمني بدن قادر به پيشگيري از تقسيم بيرويه نباشند.
ــ تعدادي از سلولهاي غيرطبيعي از نظر اندازه بزرگ و بزرگتر شوند.
در مجموع چهار گروه ژن مسؤول تقسيم سلولي به شمار ميروند:
ــ آنكوژنها (ژنهاي عامل تومور) كه در شرايط عادي در فرستادن پيام به سلول براي تكثير نقش دارند. اختلال و تغيير در اين سلولها منجر به تكثير نامنظم سلول شده و سلول سرطاني به شمار ميرود.
ــ ژنهاي سركوبگر تومور، اين ژنها پروتئينهاي خاصي را توليد ميكنند كه در شرايط عادي وظيفه معكوس آنكوژنها را داشته و به سلول پيام توقف تكثير ميدهد. يكي از مهمترين ژنهاي اين گروه ژني به نام P53است.
ــ ژنهاي خودكشي، خودكشي سلولها يا مرگ سلول يكي از مهمترين عوامل پيچيده سلولي است كه به سلول توانايي خودكشي در شرايط غيرمعمول را ميدهد تا مانع شيوع تكثير و آسيبديدگي به ساير سلولها شود. هنگامي كه ژنهاي خودكشي آسيب پيدا كنند ديگر قادر به فعاليت خود براي نابود كردن سلول معيوب نبوده و سلول سرطاني محسوب ميشود.
ـــ ژنهاي ترميمي دي ان اي، اين ژنها مسؤول ترميم دي ان اي آسيب ديده و معيوب هستند كه با ترشح پروتئينهاي متفاوت زمينه ترميم دي ان ان اي اي آسيب ديده را فراهم ميكنند. اما زماني كه خود اين ژنهاي ترميمي دي آسيب ميبينند، سلول، ديگر توانايي ترميم خود را از دست داده و اختلالات ژنتيكي و ترميم نشدن دي ان اي منجربه سرطان ميشود.