نمك: فوائد و ضررهاي آن
ممكن است هماكنون خود را آماده كردهايد بشنويد يك طعم و مزه ديگر كه دوستش داريد (يعني نمك) براي مبتلايان به فشارخون چه ضررهائي دارد.
نفس خود نمك براي سلامتي شما ضرر ندارد ميدانيد كه اجداد شما نمك را آزادانه در خانه خود بكار ميبردند تا از گوشت حفاظت شود. معهذا هيچكس به آنها صحبتي درباره فشارخون نميكرد و ممكن است بدانيد كه در كتاب مقدس هم آمده است كه حضرت عيسي گفته: شما نمك روي زمين هستيد، اين موضوع نشان ميدهد كه نمك در ارمنة قديم چيزي گرانبها بوده و براي حفاظت غذا از آن استفاده ميشده. چرا اكنون كوشش ميشود نمك از غذا حذف گردد؟ چرا نمك ناگهان بد شده. آيا اينهمه مبارزه با نمك يك هوس گذرنده طبي است؟
متأسفانه پاسخ اين سوال «نه» است اين يك مسأله گذرا نيست. آنچه اتفاق افتاده اين است كه در مصرف يك چيز خوب آن قدر زيادهروي شده كه اكنون تبديل به يك شيء بد گشته.
نمك و يا Sodium chloride براي زندگي لازم است بدون آن ما ميميريم. نمك از سطوح مايعات موجود در بين سلولها و سيستم خون حفاظت ميكند و به اصطلح يك electrolyte است و كمك به ايجاد واكنشهاي شيميايي و الكتريكي بدن ميكند ولي بدن يك مقدار معيني از نمك را تحمل ميكند. مقدار نمكي كه ما بخوريم بارسنگيني است براي بدن و چه بسا موجبات اختلال و واكنشهاي شيميايي بدن را فراهم ميكند امريكائيها روزانه بطور متوسط 5 الي 10 گرم نمك مصرف ميكنند و اين مقدار زياد است. اغلب افراد فقط نياز به يك پنجم اين مقدار نمك دارند تحقيقاتي كه اخيراً انجام گرفته نشان ميدهد كه 200 ميليگرم در روزكافي است ولي البته استثناء آتي وجود دارد يعني كساني كه كار بدني ميكنند و يا زياد عرق ميكنند و يا زنان آبستن نياز به نمك بيشتر دارند.
جالب است كه اسكيموها و سرخپوستهاي آمازن كه نمك كم مصرف ميكنند، كمتر گرفتار فشارخون ميشوند.
ولي در شمال ژاپن فشارخون بالا به علت اين است كه ساكنينش نمك زياد ميخورند. يك امر عادي است در يك چنين جوامع ممكن است فشارخون بالا داراي علل ديگر هم باشد ولي رابطه نزديكي كه مصرف نمك و فشارخون بالا با هم دارند را نبايد ناديده گرفت.
ممكن است احساس كنيد كه دوستدار نمك ميباشيد و غذاي بدون نمك مزه ندارد ولي مطالعات علمي نشان داده كه ترجيح دادن غذاي با نمك بر غذاي بينمك يك عادت اكتسابي است و چندان ربطي به مزه ندارد وقتي كه از مقدار نمكي كه در غذا ميريزيد كم ميكنيد طعم مخصوص ديگري را كه قبلاً به آن آشنا نبوديد را ميچشيد.
از اين لحاظ ميتوان گفت: ممكن است نمك زياد بيش از آنكه بر طعم غذا بيفزايد، طعم حقيقي غذا را از بين ببرد.
طبق تحقيقاتي كه به عمل آمده معلوم شده براي اينكه نياز به افزودن نمك به غذا را احساس نكنيد، سه ماه طول ميكشد. يعني سه ماه طول ميكشد كه ديگر از خوردن غذاي بينمك رنج نبريد بنابراين به درد سرش ميارزد سه ماه نمك نخوريد و يا خيلي كم نمك مصرف كنيد تا بتدريج عادت به غذاي بينمك و يا كمنمك بنمائيد.
لازم نيست طعم غذا را فدا كنيد بشرطي كه موقع صرف غذا به نكات زير توجه نمائيد:
ـ از گذاشتن نمكدان بر روي ميز خودداري كنيد.
ـ در موقع آشپزي در غذا نمك نريزيد و يا از مقدار آن بكاهيد.
ـ بجاي نمك از آب ليموترش استفاده كنيد.
ـ به عنوان چاشني از نمك پياز استفاده كنيد.
ـ از مصرف غذاهاي حاضر و آماده كه حاوي نمك است خودداري كنيد.
ـ موقع خريد غذاهاي حاضر و آماده توجه كنيد نمك به آن اضافه نشده است چنانچه نمك به آن اضافه شده (معمولاً هم اضافه شده است تا از فساد آن جلوگيري شود) آن را نخريد.
ـ از خوردن غذاهاي چاشنيدار كه ممكن است داراي M.S.G. بمقدار زياد باشد (اين نوع چاشني نمك فراوان دارد) خودداري كنيد.
ـ براي خوشمزه كردن غذاهائي كه جوجه دارد بجاي نمك به آن نارنگي، پرتقال و آناناس بيفزائيد.
ـ جوجه، ماهي، گوشت گوساله و با ماكيان را در آب پرتقال و يا عصارة ليموترش بخوابانيد و به آن يك مقدار بسيار كم خردل بيفزائيد.
ـ تا آنجائي كه ممكن است از سبزيجات تازه استفاده كنيد. ولي چنانچه از سبزيجات توي قوطي استفاده ميكنيد قبل از مصرف محتويات قوطي را در آب سرد خوب بشوييد، شستشو كمك ميكند كه مقداري از نمكي كه مخلوط با سبزيجات است از بين برود.
ـ افزودن يك دانه فلفل سبز يا پاپريكا و يا فلفل سرخ بر مزه غذا بسي ميافزايد.
ـ از مصرف Sodium Ascorbate كه نوعي ويتامين C مخلوط با سديم است خودداري كنيد.
با غذاهاي خوب آب ننوشيد و از نوشيدن نوشابههاي غيرالكلي هم بپرهيزيد. نوشابههاي غيرالكلي داراي يك مقدار زياد شكر است كه مانع ميشود عضو انتهائي چشائي شما از خوردن نمك دست بردارد.
اثر غذاهائي كه مقدار سلولزشان كم است
غذاهائي كه مقدار سلولزشان كم است، با بيماريهاي قلبي رابطه دارند و توليد يبوست، آپانديسيت، سرطان معده، سرطان قولون، بواسير و چاقي هم ميكنند.
درصد سال پيش رژيم غذائي امريكائيها كه داراي مقدار كافي مواد سلولز بود، نان با سبوس پخته ميشد و درنتيجه بيماري اكليل قلبي خيلي نادر بود و عده خيلي كم هم مبتلا به سرطان، يبوست، بواسير، فشارخون بالا و چاقي ميشدند.
از زماني كه پختن نان سفيد رواج پيدا كرد امراض فوق هم پديد آمدند.