وانـاديوم
وانادیوم
واناديوم يك عنصر معدني اصلي كمياب است. ميزان متفاوتي از اين ماده در خاك و در بسياري از غذاها وجود دارد. همچنين اين ماده در نتيجة سوختن نفت خام با محصولات آن در هواي تنفسي ما وجود دارد. در اواخر قرن اخير حدس زده شده است كه واناديوم در درمان بسياري از بيمايها مفيد باشد اما مصرف آن در مقادير زياد باعث مسموميت مي شود. واناديوم براي ايجاد و رشد دندان و استخوان ضروري است. تري گليسريد و كلسترول بالا در خون، تنظيم نبودن قند خون (براي مثال ديابت يا كاهش قند خون) و بيماريهاي كليوي و قلبي باعث كم شدن شديد واناديوم بدن مي شود. به هر حال اثرات ناشي از كمبود واناديوم در انسان مطالعه نشده است.
موارد استفاده
* واناديوم باعث تنظيم قند خون (ديابت شيرين نوع يك و دو) در حيوانات آزمايشگاهي ميشود اگر چه اين مطالعه بر روي هيچ انساني انجام نشده است.
* ميزان زياد واناديوم باعث تقويت استخوان و دندان ها در حيوانات آزمايشگاهي ميشود.
* مطالعات انجام شده قادر به مشخص كردن قطعي تأثيرات مثبت واناديوم نيست (براي مثال در ساختمان بدن)
* واناديوم باعث كاهش كلسترول در حيوانات آزمايشگاهي ميشود.
* شيوع بيماري قلبي در نواحي از دنيا (مانند آمريكاي جنوبي) كه خاك آن محتوي واناديوم بالايي است، كمتر است، با اينحال هيچ علتي بين ارتباط اين دو مطلب ثابت نشده است.
منابع غذايي
بهترين منبع واناديوم عبارت است گل آفتابگردان، گلرنگ (كاجيره)، ذرت و روغن زيتون،علف هفت بند، جودوسر، جعفري، برنج، لوبيا سبز، هويج، كاهو، فلفل و شويد تنها 5 درصد از واناديوم جذب بدن مي شود و بيشتر آن از طريق مدفوع دفع مي شود. مكمل هاي واناديوم در صورت نياز، كمياب هستند. خوردن هر كدام از غذاهاي نامبرده در بالا مخصوصاً روغن سبزيجات، ميزان كافي واناديوم را به بدن مي رساند. بعضي از متخصصين استفاده از مكمل هاي واناديوم را تا مشخص نشدن آثار آن بر بدن توصيه نمي كنند.
اشكال ديگر
واناديوم در چند شكل وجود دارد: واناديل و وانادات.
سولفات واناديل شايعترين شكل موجود در مكمل هاي غذايي است. به خاطر سميت اين تركيب، بيشتر متخصصان معتقدند كه واناديوم بايد به عنوان يك دارو در نظر گرفته شود نه يك مكمل غذايي.
نحوه مصرف
ميزان مصرف روزانه واناديوم 30 تا 60 ميلي گرم به صورت قرص.
موارد احتياط
* مطالعه بر روي حيوانات، كارآيي يا تأثير واناديوم را بر بروي بدن انسان ثابت نكرده است.
* سطح بالاي واناديوم در بدن مي تواند باعث اختلال دو قطبي (افسردگي- مانيك) شود.
* سطح بالاي واناديوم مي تواند باعث بعضي از بيماريهاي كليوي و استخوان شود.
تداخل هاي احتمالي
اثرات واناديوم توسط بعضي از داروهاي مورد استفاده در روانپزشكي (براي مثال فنوتيازين ها، مهار كننده هاي مونوآمينواكسيداز).