غلظت پلاسمایی ویتامین C
نشان داده شده که غلظتهای اسید اسکوربیک در سلولهای خون و پلاسما مشابه است. این حالت حکایت از آن دارد که اسید اسکوربیک در سلولهای خون تجمع نمی یابد (اگر چه در دیگر بافتها تجمع می یابد). این یافته با گزارشات قدیمی تر که نشان می دهند بیشتر اسید اسکوربیک گردشی در اریتروسیتها و پلاسما وجود دارد و متوسط غلظت داخل سلولی محاسبه شده مشابه با میانگین غلظت پلاسمایی آن است، هماهنگی دارد. برآورد شده که در انسان فقط 10 درصد از اسید اسکوربیک تولید شده در خون به بافتها حمل می شوند و در این انتقال پلاسما در درجه اول اهمیت قرار دارد).
علظطت اسید اسکوربیک در پلاسما به عنوان معیاری است که به فراوانی جهت ارزیابی وضعیت ویتامین C در دامهای اهلی بکار می رود اگر چه نمی توان آنرا بعنوان یک پارامتر ایده آل در نظر گرفت. در دامهایی که قادر به ساخت اسبد اسکوربیک مورد نیاز خودشان هستند و قادر نیستند تا مکمل های این ویتامین را از طریق جذب روده ای دریافت دارند، غلظت پلاسمایی اسید اسکوربیک در پلاسما تحت تأثیر تعادل بین ارسال ویتامین از کبد و مصرف آن در بافتها، انتقال به جنین یا ترشح آن در شیر و ادرار قرار دارد. شرایط داخلی (هورمونها) و عوامل خارجی (تغذیه و آب و هوا) ممکن است بر چگونگی وضعیت اسید اسکوربیک در کبد و مصرف آن در بافتها تأثیرگذار باشند بعنوان مثال می توان به این نکته اشاره داشت که مقدار اسید اسکوربیک کبد در جنین در اواخر آبستنی افزایش می یابد و بعد از تولد کاهش می یابد
کلب و همکاران مشاهده کردند که در گوسفند همزمان با افزایش رشد جنین، غلظت اسید اسکوربیک در مایع آمنیوتیک و آلانتوئیس، قسمت جنینی جفت و آدرنال جنین افزایش ولی در مغز، مخچه، ساقه مغز، ریه ها، قلب، کلیه ها، عضلات سمی ممیرانوس و لانگیسیموس کاهش می یابد). در گاو نیز در ماههای آخر تکامل جنینی غلظت اسید اسکوربیک در کبد جنین و جفت افزایش می یابد
I ـ غلظت پلاسمایی ویتامین C در گوساله ها:
فیلیپس و همکاران غلظت پلاسمایی اسید اسکوربیک را در 2 گوساله 46/0 و 174/0 میلی گرم در 100 میلی لیتر یافتند. همین محققین میانگین غلظت پلاسمایی اسید اسکوربیک را 53/0 میلی گرم در 100 میلی لیتر گزارش کردند این مقادیر در 24 ساعت اول بعد از تولد به نصف تقلیل یافت
سمیرنف به تحقیق در ارتباط با غلظت اسید اسکوربیک در پلاسمای خون گوساله هایی که آغوز و مواد جانشین شونده شیر و گوساله هایی که از شیر ذخیره شده تغذیه می شدند پرداخته است. غلظت اسید اسکوربیک در گروه اول و دوم به ترتیب 10-3 و 8/3-6/1 میلی گرم در 100 میلی لیتر بود لازم به تذکر است که اگر آغوز ذخیره شده بصورت منجمد نباشد سریعاً اسید اسکوربیک خودش را از دست می دهد ولی در آغوز تازه یا منجمد شده چین مسأله ای مطرح نیست
دوراک مشاهده کرد که بیشترین غلظت پلاسمایی اسید اسکوربیک در گوساله ها تا سن 10 روزگی و کمترین آن در گوساله های 3 ماهه و گاوان بالغ است سیمرنف غلظت پلاسمایی بالایی از اسید اسکوربیک میلی گرم در 100 میلی لیتر 23/1 را در یک گوساله 10 روزه مشاهده کرد. هیدیروگلو اعلام داشته که شرایط نگهداری و فصل بر غلظت پلاسمایی تأ ثیرگذار هستند دوبسینسکی معتقد است که بالاترین غلظت پلاسمایی اسی اسکوربیک در روز اول تولد گوساله است (میلی گرم در 100 میلی لیتر 72/6) که سریعاً کاهش می یابد. این محقق پایین ترین غلظت را در ماههای بهمن و اسفند و بالاترین را در ماههای فروردین و اردیبهشت گزارش کرده است
بودا مشاهده کرد که غلظت پلاسمایی اسید اسکوربیک در روز اول از میلی گرم در 100 میلی لیتر 03/1 به میلی گرم در 100 میلی لیتر 5/0 در روز دوم کاهش می یابد لذا توصیه کرد تا در این دوران مکمل ویتامین C رد اختیار گوساله قرار داده شود. دبسینسکا نیز مشاهده کرد با افزایش سن، غلظت پلاسمایی اسید اسکوربیک کاهش می یابد. این محقق اعلام داشت که در گوساله های نر یک ارتباط قابل توجه بین افزایش وزن بدن و غلظت پلاسمایی این ویتامین وجود دارد
هاگ غلظت اسید اسکوربیک را در پلاسما و لکوسیتهای گوساله های 3 ماهه به ترتیب mg/ml 678/1 و Pg16/0 گزارش کرد در حالیکه در یکساله ها این مقادیر به ترتیب 313/2 و 144/0 بود هاتیپگلو و همکاران در یک بررسی ارتباط با غلظت اسید اسکوربیک در شیره شکمبه در قوچهای 5/2 ساله نژاد مرینوس و پلاسمای گوساله های 6-4 ماهه نژاد هلشتاین، به این نتیجه رسیدند که در گوساله ها تا سن 6 ماهگی غلظت پلاسمایی این ویتامین کاهش می یابد و بالاترین مقدار در شیره شکمبه در ماه پنجم بوده است. این محقیقن اعلام داشته اند که غلظت اسید اسکوربیک در شیره شکمبه با گذشت زمان تمایل به افزایش دارد
  II ـ غلظت پلاسمایی ویتامین C در گاو، گوسفند و اسب:
رادف میانگین غلظت پلاسمایی اسید اسکوربیک گاو و گاومیش را به ترتیب 32/1 و 94/0 میلی گرم درصد میلی لیتر گزارش کرده است. فیلیپس و همکاران مقدار اسید اسکوربیک پلاسما در گاوان ماده و نر را به ترتیب 39/0 و میلی گرم در 100 میلی لیتر 27/0 اعلام کرده و بر این باور بودند که تفاوت نژادی بر این غلظت تأثیر گذار است
کانکیو میانگین غلظت پلاسمایی اسید اسکوربیک را در گاوان هلشتاین و جرزی به ترتیب 49/0 و 647 میلی گرم در 100 میلی لیترگزارش کرد. کاکالا غلظت پلاسمایی اسید اسکوربیک در گاوان هلشتاین ـ فریزین را میلی گرم در 100 میلی لیتر1-5/0 اندازه گیری کرد. باقی اعلام داشته است که در فصول بارانی غلظت پلاسمایی اسید اسکوربیک در بالاترین حد خودش و اثر فصل و نژاد را قابل توجه می دانست
در مطالعه انجام شده توسط هاگ مشخص شده که تغییرات فصلی در غلظت پلاسمایی اسید اسکوربیک، اثرات متفاوتی روی مقدار اسید اسکوربیک الکوسیتها در نژادهای مورد مطالعه داشته است و مقدار آن در لکوسیتها به طور قابل توجهی تحت تأ ثیر سن (رابطه مثبت با سن دام) و نژاد قرار می گیرد، بطوریکه این محقق اعلام کرد که مقدار اسید اسکوربیک در لکوسیت در مقایسه با غلظت پلاسمایی آن از اثبات بیشتری برخوردار است
غلظت ویتامین C در لکوسیتها بخوبی می تواند منعکس کننده وضعیت ویتامین C بدن باشد هاگ همچنین اعلام داشت که غلظت پلاسمایی اسید اسکوربیک شدیداً متأثر از نژاد، سن، فصل و مقدار تولید شیر است بطوریکه غلظت پلاسمایی در گاوان با تولید بالا، گاوان بیمار و در فصل تابستان پایین تر است
مک فرسون غلظت اسید اسکوربیک پلاسما را در گوسفندانی که از نظر بالینی نرمال بودند. Mcg/ml8-4 گزارش کرده است
راسخ و همکاران در یک بررسی که روی 168 اسب تروبرد در دانمارک انجام داده اند، غلظت پلاسمایی اسید اسکوربیک را در اسبان 3-2 ساله، 5-4 ساله و بالاتر، کره های 6 ماهه، مادیانها 10-5 روز بعد از زایمان یک کرده زنده، مادیانهای آبستن و غیرآبستن به ترتیب 64/0، 90/0-26/0، 88/0-62/0، 31/0، 45/0 و 31/0 میلی گرم در 100 میلی لیترپلاسما گزارش کرده اند
حاسکه و همکاران میانگین غلظت پلاسمایی اسید اسکوربیک را در اسبان سالم با نژادهای مختلف میلی گرم در 100 میلی لیتر 7/0-5/0 گزارش کرده اند ولی اسنو مقادیر پایینتری را گزارش کرده است. جاسکه می گوید این مقدار با طول روز یا فصل تغییر نمی کند و در اینجا بجز در اسبهای نژاد سنگین اختلاف نژادی دیگری یا اختلاف جنسی مطرح نیست و این غلظت در اسبان جوان بیشتر است. تفاوت در مقادیر گزارش شده در ارتباط با غلظت پلاسمایی اسید اسکوربیک ناشی از اختلافات نژادیف تغذیه ای یا به احتمال زیادتر تنوع روشهای مورد استفاده در اندازه گیری غلظت اسید اسکوربیک است