علل لاغري

چاقي خود عامل بسياري از بيماريها است و آدمي در حال عادي اگر لاغر باشد يقيناً سالمتر است. اما لاغري مفرط نيز ممکن است ناشي از عارضه اي غيرعادي در بدن باشد. از اين رو، چاقي و لاغري مفرط هيچيک مطلوب نمي باشند، بلکه برقراري تعادل واقعي بين وزن و قد بايد مورد توجه قرار گيرد. براي محاسبه ميزان وزن مطلوب بزرگسالان مي توان از اين فرمول استفاده کرد. وزن هر کس بر حسب کيلوگرم بايد تفاضل قدش به سانتيمتر از يک متر باشد و نوسان10 درصدي آن عادي است. يکي از علل مهم کاهش وزن افراد سوء تغذيه است. براي مثال يک جوان 17 و يا 18 ساله روزانه بايد 100 تا 150 گرم مواد پروتئيني مصرف کند تا استخوان بندي محکم و کاملي داشته باشد. در حاليکه فرد بيش از حد لاغر به علت فقر و يا عوامل ديگر از مصرف اين ميزان لازم پروتئين محروم است و به اين دليل عضلات و استخوان بندي او به حد کافي رشد نمي کند و ضعيف و لاغر باقي مي ماند. پزشکان بر اين باورند که عارضه لاغري به خوبي قابل پيشگيري و درمان است و با يک نگاه دقيق و توجه به رژيم روزانه افراد مي توان آن را تشخيص داد و درمان کرد. وجود بيماريهاي واگير و مزمن يکي ديگر از عوامل مهم لاغري و کاهش وزن است که مسلما” اين عارضه با بي اشتهايي مفرط، سستي، بي حالي، عرق سرد شبانه و ساير علايم بيماري توام خواهد بود. وجوديک کانون چرکي در يکي از نقاط بدن مثل آپانديست مزمن، يا لوزه چرکي و امثال آن سبب جذب نشدن واقعي مواد غذايي شده و به تدريج به کاهش وزن و لاغري منجر مي شود. عدم جذب مواد غذايي به اندازه مورد نياز اغلب معلول بيماريهاي دستگاه گوارش و يکي از علل مهم کاهش وزن و لاغري است که در اين حال بيمار غذاي لازم روزانه را به مصرف مي رساند، ولي به علت عدم جذب واقعي نمي تواند از آن بهره لازم را بگيرد. البته بايد در نظر گرفت که پديده سوء جذب خود علل مختلف دارد که از آن جمله مي توان به کاهش ترشحات معده، روده، لوزالمعده، کبد و امثال آن اشاره کرد و کليه اين گونه عوارض با معاينه پزشک قابل شناسايي و درمان هستند. از ديگر عوامل اصلي لاغري مفرط بيماريهاي غدد ترشح کننده داخلي است و بين اين دسته بيماريها، پرکاري غدد تيروئيد از همه مهمتر است. چه بسا کار زياد اين غده سبب ازدياد سوخت وساز بدن شود و شخص را لاغر و ضعيف کرده و ايـن لاغـري با عرق مفرط، عصبانيت، تپـش قلـب و حساسيـت زيـاد تـوام است. بيمـاريهـاي متابوليکي مثل ”ديابت” که خود به اشکال مختلف مي تواند تظاهر کند، يک نوع مخصوص آن توام با لاغري است بيمار با اينکه بيش از مقدار عادي غذا مي خورد باز هم اغلب ”گرسنه” اسـت. ايـن افراد نيـز لاغر و ضعيف مي مانـند و به کاهش وزن دچار مي شوند و علامت مخصوص آن همان "اشتهاي فراوان"و"پرخوري و نوشيدن زياد" است. گاهي لاغري علل "رواني" دارد، در اين حالت مرکز احساسات فرد که در محل ”هيپوتالاموس” است دچار اختلال مي شود. تحريک نقاط مختلف اين مرکز سبب ايجاد اشتهاي کاذب و يا بي اشتهائي معمولي مي شود که در حالت اول بيمار به تدريج چاق مي شود و در حالت دوم به کاهش وزن مبتلا مي گردد.

مهمترين علل لاغري در همه گروههاي سني عبارت است از:

·                 فشارهاي دروني، استرسها و افسردگي ها

·                 بيماريهايي مانند: پرکاري تيروئيد، ديابت، بيماري هاي انگلي، بيماري هاي گوارشي و .....

·                 اختلال تغذيه اي ( زيادي فعاليت و کم خوري)

·                 ژنتيک

درمانهاي لاغري به دو دسته دارويي و رژيم درماني تقسيم ميشوند .

لاغري يك مكانيسم مزمن است و مثل هر پروسة مزمن ديگري نياز به زمان دارد.

1- هرگز در درمان لاغري خود از دارو استفاده نكنيد، چرا كه دارو غذا نيست و در هر حال داراي عوارضي مي‌باشد. (به استثناي داروهاي اشتهاآور و تقويتي كه توسط پزشک تجويز مي شود.)

2- در درمان لاغري خود هيچگاه عجله نداشته باشيد، يادتان باشد كه رژيم غذايي با افزايش وزن تدريجي علاوه بر اينكه قابل تحملتر است، عوارضي نداشته، تقريباً غير قابل بازگشت مي‌باشد.

دليل لاغري چيست؟

اين اولين سؤالي است که يک فرد لاغر بايد از خود بپرسد.مشکلاتي چون پرکاري تيروئيد و اختلالات هورموني، ناراحتي روحي که تأثير مستقيم بر غذا خوردن فرد دارد و تنهايي ، همه مي توانند دلايل تأثير گذاري باشند وجود انگل در روده ها و يا بيماري هاي عفوني دوره اي هم دلايل ديگري براي لاغري مفرط است .
با شناسايي دليل خيلي راحت تر مي توان براي حل اين مسئله  اقدام کرد ، دراين صورت  راه درمان را مي شناسيم و موانع را يکي يکي از سر راه بر مي داريم .

براي مثال، مينا در دانشگاهي تحصيل مي کند که مجبور است دور از خانه وتنها باشد  . غذاي دانشگاه را دوست ندارد و حوصله غذا درست کردن هم ندارد. اصلاً حوصله غذا خوردن هم ندارد . هر دفعه که به خانه مي رود مادر از لاغر شدن روز به روزش شکايت مي کند . خودش هم احساس مي کند ريزش موهايش خيلي زياد شده.... تا اينکه يک روز از ضعف و معده درد شديد به پزشک مراجعه مي کند، دکتر داروهاي مناسب درمان التهاب معده را به او داده  و به متخصص تغذيه ارجاعش مي دهد.

مشکل مينا تنهايي است . او به کمک مشاور راه مناسبي مي يابد تا دوستان جديدي پيدا کند و مشاور تغذيه نيز  يک برنامه غذايي صحيح به او ارائه مي دهد . مينا نيزپس از 3 ماه سلامتي کامل خود را به دست مي آورد. پس بهتر است اول دلايل لاغري را پيدا مي کنيم. قدم بعدي، برنامه غذايي درست است .اگر احساس مي کنيد که لاغر هستيد و نياز داريد چند کيلو گرمي اضافه کنيد، راه حل اين نيست که فقط به  خوردن غذاهاي پرچرب و شيرين اقدام کنيد . با چنين راه حلي فقط چربي هاي ذخيره اي بدنتان را افزايش داده ايد.

بارديگر به اين مهم تکيه مي کنم که:

همکاري پزشک و روانشناس و متخصص تغذيه باعث سلامتي و تندرستي مي شود.

مريم سجادپور

متخصص تغذيه