ويلسون

Wilson's Thyroid Syndrome (WTS)



بيماري ويلسون يک اختلال ارثي است. در اين بيماري بيش از اندازه مس توليد مي شود، به خصوص در کبد، مغز و چشم.

بيماري ويلسون غالبا در سنين 40- 6 سالگي ديده شده است.

در کودکان بيماري کبد بيشتر ديده شده است. که نشانه هاي آن عبارت است از: زردي پوست يا سفيدي چشم (بيماري يرقان)، گرسنگي، بي اشتهايي و تورم و بزرگي شکم.

مشکلات در سيستم عصبي اين  بيماران نيز مشاهده شده است.نشانه هاي آن عبارت است از: لرزش ،به سختي راه رفتن، مشکلاتي در صحبت کردن، خوب انجام ندادن تکاليف، افسردگي، عصبانيت و خلق نامتعادل.

در بسياري از بيماران رسوب مس ديده شده است. به اين ترتيب که يک حلقه از سبز تا قهوه اي تشکيل مي شود که به نام  Kayser-Fleischer خوانده شده است که در اطراف قرنيه و بيرون چشم ديده ميشود.

به طور کلي ميتوان گفت بيماري ويلسون بيماريي است که در آن سروپلاسمين وجود ندارد يا خيلي کم است. بنابراين مسي که بايد به اين سروپلاسمين باند شود و در خون حرکت کند در نسوج رسوب مي کند و موجب تخريب نسوج مي شود. اگر در مغز رسوب کند اختلالات درک، تعادل، حرکتي و رسوب کلسيم و نارسايي کبد و کليه را موجب ميشود.

رسوب مس در حاشيه قرنيه موجب تشکيل يک حلقه مسي رنگ در حاشيه قرنيه مي شود که به آن   kaser-fleishering   ميگويند.

همانطور که گفته شد بيماري ويلسون يک اختلال ارثي است در اين بيماري، يک ژن مسئول ساختن پروتئيني است که وظيفه آن عبارت است از: انتقال و حذف زيادي مس در بدن. تغيير در اين ژن موجب عدم انتقال پروتئين و در نتيجه رسوب مس در کبد، مغز و ديگر اعضاء ميشود.



تيروييد در افسردگي،عصبانيت و از اين قبيل نقش دارد. شما ممکن است مضطرب و يا پريشان باشيد.

مشکلاتي که در هورمون تيروييد رخ مي دهد، ناشي از شکايت ها و يا عصبانيت ها ميباشد.

هورمون تيروييد در تنظيم سوخت و ساز بدن و يا عکس العملهاي شيميايي بدن نقش دارد. اگر اين هورمون در عمل متابوليسم خوب کار نکند ، در مدت زمان طولاني دچار ميگرن، افسردگي، افزايش وزن، گرسنگي، زودرنجي، عصبانيت، ضربه هاي شديد، خشکي پوست و مو، ريزش مو، آشفتگي، ناخنهاي بي دوام و زود شکننده و بسياري از علائم ديگر ميشويد.

غده اي در مغز با نام هيپوفيز وجود دارد. همچنين غده ديگري در گردن با نام تيرويئد مي باشد.

غده هيپوفيز مانند يک ترموستات عمل ميکند و يا درجه حرارت بدن را تنظيم مي نمايد.

هنگاميکه سوخت و ساز بدن خيلي کم شود و بدن به اندازه کافي گرم نباشد، غده هيپوفيز هورمون تيروييد را وادار به ترشح کردن مي کند. (پس غده هيپوفيز باعث ترشح هورمون تيروييد مي باشد. به همين خاطر غده هيپوفيز را  TSH   مينامند. )

هنگاميکه تيروييد زياد شود، اعمال متابوليسمي بدن نيز افزايش مي يابد و پيش به سوي سلامتي مي رويم.

اما اين نکته را نيز نبايد فراموش کرد که هورمون تيروييد ساخته شده توسط غده تيروييد (T4)  تنها عامل براي افزايش متابوليسم نيست. بلکه بافتهاي بدن هورمون فعال T3  را ميسازند. هورمون تيروييد ساخته شده بيشتر در خارج از غده تيروييد و در بافتهاي بدن ساخته مي شود.



اما چگونه مي توان دريافت که متابوليسم بدن درست کار ميکند؟

با استفاده از آزمايش خون مي توان به فراواني و يا کمبود عناصر پي برد و بدين وسيله مي توان فعال بودن يا نبودن سوخت و ساز بدن را يافت.



بيماري ويلسون همانند هيپوتيروئيديسم (کم کاري غده تيروييد) مي باشد. در آزمايش خون اين بيماران هورمون تيروئيد کم است، اما در صورت دادن هورمون تيروئيد اين افراد خوب نمي شوند و همچنان عدم تنظيم درجه حرارت بدن در آنها وجود دارد.

غده تيروييد بيش از اندازه  T4 توليد ميکند، اما درجه حرارت بدن کم و نشانه هاي کمبود هورمون تيروئيد وجود دارد. اين بيماران به خوبي به درمان با T3 پاسخ مي دهند.



بيماري ويلسون ممکن است سيروز کبدي و هپاتيت و ديگر بيماري هاي کبدي را بوجود آورد.



اما براي درمان اين بيماري چه مي توان کرد؟

بايد مس دريافتي از طريق رژيم غذايي را کم کرد.   pencillamine هم نقش خوبي براي درمان اين بيماران مي باشد.

از آنجاييکه مس به همراه آهن در جلوگيري از کم خوني نقش دارد، پس بايد آهن بدن را اندازه گيري کرد تا دچار کم خوني نشويم.



مس در چه غذاهايي يافت مي شود؟

مس در کبدجگر، فلس ماهي، قارچ، کاکائو و لوبيا خشک وجود دارد.

لازم به توضيح است که سبزيجات، ميوه جات و لبنيات منابع ضعيف آن مي باشند.

مريم سجادپور

متخصص تغذيه