داروهاي مورد استفاده در مرض قند نوع 2
درمان دارويي مرض قند
تزريق روزانه انسولين براي مبتلايان به مرض قند نوع 1 ضروري مي باشد. همچنين بعضي از افراد مبتلا به مرض قند نوع 2 نيز ممكن است براي كنترل قند خونشان، نياز به تزريق انسولين داشته باشند.
داروهاي مورد استفاده در مرض قند نوع 2
براي درمان مبتلايان به مرض قند نوع 2، چهار نوع مختلف قرص وجود دارد كه عبارتند از: (1) سولفونيل اوره ها، (2) بي گوانيدها، (3) آكاربوز، (4) تيازوليدين ديونها.
اين داروها را به نام داروهاي خوراكي پايين آورنده قند خون مي شناسند و هر كدام از آنها را مي توان به تنهايي يا بصورت تركيبي مصرف نمود. اكثر افراد مبتلاء به مرض قند نوع 2 از مصرف اين داروها همراه با رژيم غذايي مناسب، استفاده مي برند.
اگر با مصرف اين داروها، دچار عوارض جانبي آنها شديد يا اينكه قند خونتان همچنان بالا بود، بايد به پزشك مراجعه نماييد تا در صورت امكان در داروهاي مصرفي شما تغييراتي بدهد.
سولفونيل اوره‌ها
داروهاي گروه سولفونيل اوره، با تحريك لوزالمعده باعث مي شوند كه انسولين بيشتري ترشح شود و به اين طريق، قند خون كاهش پيدا كند. شما بايد بخاطر داشته باشيد كه اين داروها داراي اثرات مشابه انسولين هستند زيرا آنها باعث مي گردند كه انسولين خونتان افزايش يابد و امكان دارد كه انسولين خيلي زياد ترشح شود.
در صورتي كه اين اتفاق بيفتد و انسولين زيادي ترشح گردد، قند خون شما شديداً كاهش پيدا مي كند و ممكن است علايم كاهش قند خون (هيپوگليسمي) را پيدا نماييد. براي اينكه از چنين اتفاقي جلوگيري نمايد بايد به طور منظم غذا بخوريد و قرصهايتان را همراه با غذا يا درست قبل از غذا مصرف كنيد.
همانند انسولين، داروهاي سولفونيل اوره نيز مي توانند داراي اثر كوتاه، متوسط يا طولاني باشند. داروي كلرپروپاميد از انواع طولاني اثر مي باشد در حالي كه داروي گلي بن كلاميد از انواع با اثر متوسط است. داروهاي طولاني اثر مثل كلرپروپاميد براي افراد مسن يا كساني كه نحوه زندگي شان طوري است كه نمي توانند بطور منظم و سر وقت غذا بخورند مناسب نمي باشد زيرا ممكن است خطر بروز كاهش شديد قند در آنها ايجاد شود. بغير از خطر بروز كاهش شديد قند خون، اكثر افرادي كه از داروهاي سولفونيل اوره مثل گلي بن كلاميد يا كلرپروپاميد استفاده مي كنند شكايت زيادي از مصرف اين داروها نمي كنند. با مصرف اين داروها، فرد احساس گرسنگي زياد مي كند زيار قند خون كاهش پيدا كرده است. اين احساس گرسنگي سبب مي گردد كه بيمار غذاي زيادي بخورد و به وزنش اضافه شود.تعداد كمي از بيماران به داروهاي سولفونيل اوره، آلرژي دارند و نمي توانند آنها را مصرف نمايند.
بي گوانيدها
داروهاي گروه بي گوانيد، حدود 50 سال است كه مورد استفاده قرار مي گيرند. داروي متفورمين معروفترين داروي گروه بي گوانيدها مي باشد. هيچ كس نمي داند كه اين دارو چگونه باعث پايين آمدن قند خون مي شود اما بنظر مي رسد كه اين دارو با كم كردن جذب گلوكز از روده ها و نيز با اثر گذاشتن بر روي كبد باعث اين كار مي شود. بنابراين اگر شما داراي مشكلات كبدي و يا كليوي هستيد، نمي توانيد از اين دارو استفاده نماييد. وقتي شما داروي متفورمين را مصرف مي كنيد، نبايد از خطر افت شديد قند خون نگران باشيد زيرا اين دارو باعث تحريك ترشح انسولين نيم شود. اين دارو اغلب براي افراد مبتلا به مرض قندي كه اضافه وزن داشته و چاق هستند تجويز مي گردد زيرا باعث احساس گرسنگي و افزايش بيشتر وزن نمي شوند. معمولا ابتدا روزي يك يا دو قرص همراه با غذا مصرف مي شود و سپس به تدريج مقدار آن افزايش مي يابد تا به آن عادت نماييد. مهمترين عوارض جانبي دارو، اختلالات گوارشي مثل تهوع و اسهال مي باشد و بعضي از افراد بخاطر همين مشكلات از مصرف آن خودداري مي نمايند.
آكاربوز (Acarbose)
اين گروه از داروها با تداخل در تجزيه كربوهيدراتها به قندهاي ساده، باعث مي شوند كه بدن شما نتواند گلوكز موجود در غذاها را جذب نمايد. متأسفانه اين كار باعث مي گردد كه قندهاي زيادي در روده بزرگ، بدون جذب باقي بماند كه در آنجا هم باكتريها و ميكروبها در كمين آنها هستند. اين ميكروبها با مصرف اين قندها، ردش و تكثير مي كنند و باعث ايجاد مدفوع شل و افزايش باد شكم و نفخ مي گردند. به غير از اين مورد، اين دارو براي افرادي كه نمي توانند از يك رژيم غذايي مناسب پيروي كنند داروي خوب و مناسبي مي باشد.
تيازوليدين ديونها (Thiazolidinediones)
اين گروه جديد داروها باعث افزايش حساسيت سلولها به انسولين مي شوند و بنابراين سبب مي گردند كه اثر انسولين در پايين آوردن قند خون، بيشتر مؤثر باشد. اولين دارو از اين گروه داروي تروگليتازون (Troglitazone) مي باشد كه بسيار مؤثر است اما بعلت عوارض جانبي آن بر روي كبد، مصرف آن بطور موقت متوفق شده است. در آينده نزديك، شاهد كشف داروهاي ديگري از اين گروه خواهيم بود. از آنجايي كه مصرف اين داروها باعث تحريك در ترشح انسولين نمي شوند، مشكلاتي همچون كاهش شديد قند خون و افزايش وزن نيز با مصرف اين داروها ديده نمي شود.

داروهاي پايين آورنده قندخون
انسولين
ويال انسولين رگولار، NPH بي فاز يك و زينك.
مواردمصرف: براي پايين آوردن قندخون.
مقدار مصرف: براساس نياز بيمار.
عوارض جانبي: افزايش بافت چربي در محل تزريق.

گلي‌بن كلاميد Glibenclamide
قرص 5 ميلي‌گرمي.
موارد مصرف: براي پايين آوردن قندخون.
مقدار مصرف: ابتدا روزي نصف قرص و سپس براساس نياز بيمار، افزايش تدريجي آن.
عوارض جانبي: سردرد، اختلالات گوارشي، افزايش وزن.
متفورمين Metformin
نام تجارتي: گلوکافاژ
قرص 500 ميلي‌گرمي.
موارد مصرف: براي پايين آوردن قندخون.
مقدار مصرف: روزي حداقل3 قرص و حداکثر 5 قرص
عوارض جانبي: تهوع، استفراغ، بي‌اشتهايي، اسهال.
آنتي ديابتيك Anti-Diabetic
پودر 100 گرمي
موارد مصرف: در درمان زيادي قندخون.
مقدار مصرف: روزي 2 بار، هر بار 2 قاشق غذاخوري از پودر را در يك ليوان آب جوش دم كرده و پس از صاف كردن، ميل نماييد.
نكات مهم: اين دارو حاوي برگ توت سياه، دانه شنبليله، برگ زيتون، ريشه شيرين بيان و پونه مي‌باشد.
کلرپروپاميد
نام تجارتي : ديابي نز
مقدار دارو در هر قرص(ميلي گرم): قرص هاي 100 و250 ميليگرمي
مقدار مصرف روزانه (ميليگرم): حداقل 250 و حداکثر 500  
گلي بورايد
نام تجارتي: ديابتا
مقدار دارو در هر قرص(ميلي گرم): قرص هاي 5/2 و 5 ميلي گرمي
مقدار مصرف روزانه (ميليگرم): حداقل 5/2 و حداکثر 20
گلي کلازيد
مقدار دارو در هر قرص(ميلي گرم): قرص هاي 80 ميلي گرمي
مقدار مصرف روزانه (ميليگرم): حداقل 80 و حداکثر 240
گلي پيزايد
مقدار مصرف روزانه (ميليگرم): حداقل 5/2 و حداکثر 30
تولبوتامايد
نام تجارتي : اوريناز
مقدار دارو در هر قرص(ميلي گرم): قرص هاي 500 ميليگرمي
مقدار مصرف روزانه (ميليگرم): حداقل 500 و حداکثر 2000