راهنماي تغذيه ي كودكان دبستاني

براي تأمين رشد و سلامت كودكان ، بايد از تمام گروه هاي اصلي غذايي به ميزان كافي ، در برنامه ي غذايي روزانه ي آن ها گنجانده شود.

گروه نان و غلات :

اين گروه شامل مواد غذايي نشاسته اي مثل انواع نان ، برنج ، ماكاروني ،‌رشته و بيسكويت ساده بوده كه عنوان بهترين منبع تأمين انرژي جهت رشد و فعاليت روزانه ي كودكان شناخته مي‌شوند. ميزان نياز روزانه ي كودكان دبستاني به اجزاي اين گروه 3 تا 6 واحد بوده كه هر واحد آن برابر است با 1 برش نان يا نصف ليوان برنج يا ماكاروني پخته و يا 4 تا 5 عدد بيسكويت ساده ي كوچك ،‌ اجزاي گروه نان علاوه بر تأمين انرژي ، ميزاني از پروتئين ، ويتامين ها و املاح معدني مثل آهن را نيز تأمين مي كنند.

گروه شير و فراورده هاي آن :

شامل شير ، ماست ، پنير ، كشك ، دوغ و بستني ساده است . اجزاي اين گروه مي توانند به ميزان كافي كلسيم ، فسفر و پروتئين حيواني با كيفيت خوب را جهت رشد و استحكام استخوان هاي كودكان تأمين كنند . ميزان نياز روزانه ، 3 تا 4 واحد براي كودكان دبستاني است. هر واحد يا سهم از اين گروه برابر است با سه چهارم تا يك ليوان شير يا ماست يا 30 گرم پنير يا يك چهارم ليوان كشك مايع.

گروه گوشت و جانشين هاي آن :

اين گروه از مواد غذايي اي مثل انواع گوشت ها ( گوشت قرمز ، امعاء‌ و احشاء ، مرغ و ماهي ) تخم مرغ ، انواع حبوبات ( مثل نخود ، لوبيا ، عدس و …) و انواع مغزها ( پسته ، گردو ، بادام و …) تشكيل شده است . ميزان نياز كودكان دبستاني به گروه گوشت 2 تا 3 واحد در روز است. هر واحد آن برابر با 2 تا 3 تكه گوشت قرمز يا معادل آن مرغ و ماهي ، يا 1 عدد تخم مرغ و يا نصف ليوان حبوبات پخته است . اجزاي اين گروه به ويژه انواع گوشت و تخم مرغ ، حاوي پروتئين حيواني ، آن هم با ارزش بيولوژيكي بالاست كه مي توانند به خوبي نياز كودكان را جهت رشد و ساخت سلول هاي بدن تأمين كنند . حبوبات و مغزها نيز حاوي پروتئين گياهي با كيفيت خوب هستند و در صورتي كه در كنار يك پروتئين گياهي ديگر مثل نان و برنج و يا كمي از پروتئين حيواني ديگر مثل ماست و پنير و … استفاده شوند الگوي اسيدهاي امينه ي آن ها كامل شده و در بدن به خوبي به مصرف مي رسند. انواع گوشت ها به ويژه گوشت قرمز حاوي آهن بالايي بوده كه مصرف كافي از آن ها مي تواند از ايجاد كم خوني فقر آهن در كودكان جلوگيري كند .

گروه ميوه ها و سبزي ها :

كودكان دبستاني به 4 تا 5 واحد از انواع ميوه ها و سبزي ها در برنامه‌ي غذايي روزانه ي خود احتياج دارند . اجزاي اين گروه شامل انواع ميوه هاي تازه ، آب ميوه هاي طبيعي ، ميوه هاي خشك (‌كشمش ،‌برگه ها ، انجير خشك ، توت خشك ،… ) و انواع سبزي هاي برگي ِ‌سبز تيره و زرد رنگ مثل اسفناج ، جعفري ، هويج ، كدو ، گوجه فرنگي ، … است .

ميوه ها و سبزي ها حاوي انرژي كمي بوده ولي ميزان قابل توجهي از انواع ويتامين هاي A ، C ، اسيدفوليك ، و … برخي از انواع املاح معدني مثل منيزيم و فيبر غذايي را براي كودكان تأمين مي كنند و از اين جهت مي توانند به عنوان يك ميان وعده ي مناسب و يا همراه غذاي اصلي به صورت خام مثل سالاد يا پخته در غذا به خصوص براي كودكان دچار اضافه وزن و چاقي استفاده شوند. هر واحد از ميوه ها شامل 1 عدد ميوه ي تازه يا نصف ليوان آن ميوه ي طبيعي يا يك چهارم ليوان ميوه هاي خشك ، و هر واحد از سبزي ها برابر حداقل 3 تا 4 قاشق غذا خوري از انواع سبزيجات پخته مثل هويج ، كدو و … است .

ويتامين A در بالا بردن مقاومت كودك در برابر بيماري ها و عفونت ، سلامت پوست و بافت پوششي و حفظ توانايي ديد چشم در تاريكي ، و ويتامين C در سلامت لثه ها و ترميم زخم ها نقش مؤثر دارند . هم چنين فيبر غذايي موجود در اجزاي اين گروه ، از ايجاد مشكلاتي مثل يبوست در كودكان جلوگيري مي كند .