خوردن تنقلات فانتزي ، كم خوني را در انسان به ارمغان مي‌آورد ?
تلويزيون را كه روشن مي‌كني ،چشمت به‌تبليغات همراه با شعر تنقلات فانتزي مي‌افتد و گاها هم با آنها هم نوا شده و مي‌خوانيد” به به چه چيپس تردي ، از اين پفك‌ها خوردي” ؟
در مقابل اين هياهوي تبليغاتي پرهزينه براي تنقلات فانتزي كه آثار سو ، بر سلامت كودكان و خانواده‌ها دارند، نه در رسانه‌ها و نه‌حتي در قفسه بسياري از مغازه‌ها جايي براي تنقلات سنتي وجود نداردو اگر هست انقدر گران است كه براي همه دست يافتني نيست.
اين در حالي است كه بگفته كارشناسان بيشتر بيماريهاي خوني ( كم خوني ، پوكي استخوان ، ضعف بنيه ، كمبود آهن و...) از تنقلات فانتزي كه روزبه روز تبليغات و فروششان بيشتر مي‌شود ناشي مي‌گردد.
كارشناسان و متخصصان پزشكي با اعلام اينكه ? ??درصد از كودكان ما دچار سو تغذيه هستند ، مي‌افزايند: به علت كثرت ويزيت بيماران داراي فقر آهن، اين موضوع به يكي از مشكلات جامعه بويژه در ارتباط با كودكان و زنان باردار تبديل شده است.
دكتر “طالب آزرم ” فوق تخصص بيماريهاي خوني در بيمارستان سيد الشهدا اصفهان در اين‌باره گفت: براساس تعريف سازمان بهداشت جهاني، كم خوني ناشي از تغذيه، به تمام حالاتي كه هموگلوبين خون پايين تر از حد مشخصي باشد و علت آن كمبود يك يا چند ماده غذايي باشد، گفته مي‌شود.
وي با اشاره به‌اينكه ? ??درصد كودكان دچار بيماري ناشي از سوتغذيه هستند، افزود: اين بيماري با خوردن مواد غذايي داراي آهن، روي ، كلسيم ، پروتئين و ويتامين كه در غذاهاي گوشتي و سبزيجات و تنقلات سنتي مثل “آجيل” وجود دارد، برطرف مي‌شود.
وي گفت: كودكان به دليل رشد، استخوان بندي و تغييرات بلوغي بيشتر از هر گروه سني ديگر نياز به آهن دارند، اماامروزه به دليل الگوي نادرست تغذيه، اين گروه سني از مصرف اين مواد محروم شده‌اند.
دكتر آزرم در اين زمينه خانواده‌ها را مقصر دانست و افزود: امروزه بسياري از خانواده‌ها مصرف غذاها و خوراكي‌هاي فانتزي را نوعي پرستيژ مي‌دانند.
وي گفت: بسياري از خانواده‌ها در مقابل خواسته كودكان به جاي تهيه تنقلات سنتي و نوشيدني‌هاي سالم ، مواد خوراكي بي‌ارزشي را تهيه مي‌كنند كه براي كودك به يك الگوي تغذيه تبديل مي‌شود.
وي افزود: خانواده‌ها با تهيه خوراكي‌هايي مانند چيپس، پفك، پيتزا ، اسنك و شكلات، فرزندانشان را به بيماري‌هايي نظير كم‌خوني ، ديابت ، چربي خون و پوكي استخوان مبتلا مي‌كنند.
وي گفت:اين در حالي است كه شير، دوغ، كيك، تنقلات سنتي مثل گردو، بادام، فندق و پسته كه سرشار از انواع ويتامين و پروتيين هستند، مي‌تواند جايگزين مناسبي براي غذاهاي فانتزي و غيرمغذي باشد.
دكتر آزرم افزود:استفاده از مايكروفر براي تهيه غذا نيز به نوعي در از بين رفتن مواد پروتييني مواد غذايي نقش دارد.
اين متخصص خون گفت:در اين زمينه، تلويزيون و ديگر رسانه‌هاي گروهي بايد سياست محدودكننده يي را در مورد زمان پخش تبليغات مواد خوراكي فانتزي اتخاذ كنند و به موازات آن تسهيلات بيشتري رادر اختيار تبليغاتي قرار دهند كه مسايل بهداشتي و تندرستي را سرفصل تبليغات خود قرار مي‌دهند.
دكتر”اصغر قائمي ” فوق تخصص خون اطفال نيز گفت: در صورت پيشگيري نكردن از اين وضعيت در آينده‌يي نه چندان دور با ? ??درصد كودكان مبتلا به بيماري كم‌خوني و كمبود آهن روبه‌رو مي‌شويم به طوري كه اين بيماري مثل سرماخوردگي شايع مي‌شود.
وي گفت: شايعترين گروه كم‌خوني بعد از كودكان، بخاطر تغذيه نادرست، زنان باردار مي‌باشند كه اين خود به نوعي به سلامت نوزاد و خود مادر لطمه مي‌زند.
وي افزود: اختلال در رشد، گفتار ، سيستم اعصاب حركتي ، سيستم دفاع بدن، تنگي عروق ، پوكي استخوان، افزايش چربي و قند كاذب، اثرات فيزيولوژيكي و رفتاري (رنگ پريدگي، خستگي ، بي‌تفاوتي و كاهش فعاليت جسمي) از جمله علائم باليني بيماري كم خوني و كمبود آهن است.
وي اضافه كرد: به دليل مصرف بي‌حد تنقلات فانتزي و غفلت از مصرف غذاهاي پروتئين‌دار به وضوح اين علائم در كودكان و بزرگسالان بدون آنكه خود بدانند ديده مي‌شود.
دكتر “محمود بهشتي” فوق تخصصن خون اطفال دربيمارستان الزهرا اصفهان نيز دراين‌باره افزود:متاسفانه موضوع فقط به چيپس وپفك متنهي نمي‌شودو نوشابه‌ها و رنگهاي مختلفي كه در مواد خوراكي استفاده مي‌شود، نيز بسيار زيانبار است.
وي افزود: يكي از عوامل كم خوني، فقر آهن است كه اين وضعيت خود عمدتا از سوء تغذيه ناشي مي‌شود.
وي گفت :در حالي كه سوتغذيه از وضعيت نامطلوب اقتصادي خانواده‌ها ناشي مي‌شود داروهاي خونساز و اسيد فوليك نيز داروهاي گرانقيمتي هستند كه مشمول تعرفه‌هاي بيمه‌يي نيز نمي‌شود.
وي تصريح كرد: در بسياري از مواردي كه به بيماران توصيه مي‌كنيم كه براي رفع كم‌خوني،جگر يا مواد ديگر خونساز را مصرف كنند خنده‌هاي تلخ بيماران به ما مي‌گويد كه توان تامين اين نوع مواد را ندارند.
اين پزشك متخصص افزود: برخي والدين مي‌گويند كه‌بچه‌هايشان تمايل‌به خوردن خاك پيدا مي‌كنند يا ابراز مي‌كنند كه خودشان به‌هنگام خواندن نمازو استشمام بوي تربت نم خورده حال خاصي پيدا مي‌كنند كه اين وضعيت از فقر شديد آهن است.
وي اظهار داشت: گرچه كم‌خوني در حوزه پزشكي مورد توجه قرار مي‌گيرد ولي اگربخواهيم اين معضل را مرتفع كنيم بايستي راه حل را درفرمولهاو سياستهاي اقتصادي بويژه اقتصاد خانواده بيابيم.
