اصول پیشگیری از بیماریهای قلب و عروق در بیماران دیابتی
بيماريهاي قلب و عروق علت اصلي مرگ و مير و از عوامل مهم ناتواني هاي افراد ديابتي است . مهمترين علت پيدايش بيماريهاي -قلبي -عروقي ،تصلب شراين مي باشد . تصلب شراين باعث مي شود که سرخرگ هاي گوناگوني که به قسمتهاي مختلف بدن خون مي رسانند ، بتدريج سخت و تنگ گردند و توانايي آنها براي انتقال اکسيژن و مواد غذايي به سلول هاي بدن کاهش يابد .عواملي هستند که موجب سريعتر شدن تصلب شراين ميگردند.و در صورت وجود آنها احتمال پيدايش بيماريهاي قلبي و عروقي افزايش پيدا مي کند . براي پيشگيري از پيدايش بيماريهاي قلبي -عروقي و مرگ و مير و ناتواني ناشي از آنها ، بايد اين عوامل خطر را بشناسيد و به توصيه هاي پزشکي لازم توجه نماييد . عوامل خطر براي بيماريهاي قلب و عروق عبارتند از : سن بالا ، جنس مذکر ، سابقه خانوادگي سکته قلبي زودرس ، فشار خون بالا ، افزايش چربي هاي خون (بويژه کلسترول ) ، بيماري قندي ، سيگار کشيدن ، چاقي ، کم تحرکي و اختلال در انعقاد خون.
با توجه به اينکه ديابت از عوامل خطر بيماريهاي قلبي عروقي است و معمولا با عوامل خطر ديگر همراهي دارد (وگاهي شايد ايجاد کننده آنها باشد مبتلايان به ديابت بايد بيش از ديگران مراقب سلامت قلب و عروق خود باشند . پژوهشهاي فراوان پزشکي نيز نشان داده اند که عوامل خطر قلبي -عروقي در مبتلايان به ديابت نوع 2 شايعتر  است .
بيماريهاي قلبي عروقي را مي توان به سه گروه عمده تقسيم کرد :
* بيماريهاي عروق کرونر قلب
* حوادث عروقي مغز
* بيماريهاي رگهاي محيطي بزرگ
بيماريهاي عروق کرونر قلب
قلب يک پمپ عضلاني به اندازه مشت گره کرده انسان است که در هر دقيقه بطور متوسط 60 تا 100 بار مي تپد و خون را در بدن به گردش در مي آورد . گردش خون سبب مي شود که اکسيژن و مواد غذايي به اعضاي بدن برسد و مواد زايد ناشي از فهاليت سلولهل نيز دفع گردد .عضله قلب هم از اين قاعده  مستثني نيست . وبايد خون رساني مناسبي داشته باشد . تا عمل حياتي خود را بدرستي انجام دهد . خونرساني به عضله قلب توسط رگهايي موسوم به سرخرگهاي کرونر صورت مي گيرد رسيدن خون به قلب و ميزان فعاليت عضله قلب تا حدي مشابه وضعيت عرضه و تقاضا است ؛هر چه قلب فعاليت بيشتري داشته باشد به خون بيشتري احتياج خواهد بود . سرخرگهاي کرونر  بايد بتوانند اين افزايش نياز را تامين کنند و گرنه سلولهاي عضله قلب با مشکل کم خوني روبرو خواهند شد.
تصلب شراين و همچنين پيدايش لخته ها  درون رگهاي کرونر سبب مي شود که خونرساني به سلولهاي عضله قلب کاهش يابد .در نتجه کمبود اکسيژن و مواد غذايي و انباشت مواد زائد در عضله قلب ، دردي پديد مي آيد که به درد قلبي يا آنژطن صدري معروف است اگر سرخرگ کرونر بطور کامل بسته شود ، سلولهاي قلبي مربوط به آن حوزه خواهند مرد که به اين وضعيت انفاکتوس يا سکته قلبي مي گويند . گاهي نيز در اثر اختلال شديد و گسترده در کارکرد عضله قلب ،مرگ ناگهاني رخ ميدهد.

نشانه هاي مهم بيماريهاي قلبي
1- درد قفسه سينه : اين درد فشارنده در ناحيه پشت جناغ سينه احساس      مي شود و ممکن است به گردن ، دستها ، پشت ويا شکم هم انتشار يابد . آنژين صدري اغلب هنگام کارهاي بدني يا فشارهاي روحي و رواني که فعاليت قلب افزايش پيدا مي کند ، بروز مي نمايد و معمولا با استراحت ي نيتروگلسيرين زيرزباني تسکين  مي يابد اگر درد با  استراحت  يا چندين دقيقه پس از مصرف  قرص زير زبان بهبود نيافت و ويزه اگر همراه با تنگي نفس ، تهوع و تعرق شديد بود ، ممکن است نشانه سکته قلبي باشد . بدليل اختلال در اعصاب محيطي ، شدت نشانه هاي بيماري قلبي  در افراد ديلبتي ممکن است کمتر از ميزان مورد انتظار باشد . از اين رو شما که به ديابت مبتلا هستيد بايد بطشتر مراقب باشيد و بموقع به پزشک مراجعه کنيد البته درد هاي سينه فقط نشانه بيماري قلبي نيست و ممکن است در اثر بيماري گوارشي يا ريوي نيز پديد آيد .
2- تنگي نفس  : احساس تنگي نفس مي تواند از نشانه هاي بيماري عروق کرونر قلب باشد  گرچه در بسياري از بيماريهاي تنفسي و ... نيز اين حالت پديد مي آيد.
3- تپش قلب : در اين وضعيت ، فرد بطور ناراحت کننده اي ضربان قلب خود را احساس مي کند .  تپش قلب در حالتهاي اضطراب و برخي بيماريهاي ديگر قلبي نيز ممکن است پديدار شود.
4 - خيز يا ادم  :در مراحل پيشرفته تر بيماري قلبي که کارکرد پمپ قلب اشکال پيدا مي کند ، مايع موجود در بافتهاي بدن بطور کامل تخليه نمي شود و در زير جلد انباشته مي گردد. البته خيز يا آدم در نتجه بطماريهاي وتريسي پاها ، بيماري کبد ، اختلالات کليوي و ... نيز ممکن است پديد آيد .

حوادث عروقي مغز ( سکته مغزي )
هنگامي که رگهاي تغذيه کننده مغز بشدت آسيب ببيند ، خون به سلولهاي مغزي نمي رسد و آنها دچار مرگ خواهند شد . که به اين حالت سکته مغزي  مي گويند .  سکته مغزي هم در اثر تنگي و بسته شدن رگهاي مغز پديد مي آيد و هم بدنبال پاره شدن و خونريزي رگهاي مغز . مهمترين عامل خطر براي حوادث عروقي مغز افزايش فشار خون است . خطر سکته مغزي در مبتلايان به ديابت که فشار خون بالا هم دارند ، دو برابرافرادي است که تنها به پرفشاري خون دچار هستند . اين همسئله اهميت کنترل فشار خون در بيماري ديابت  را آشکار تر مي سازد .  نشانه هاي حوادث عروقي مغز بسته به اينکه کدام قسمت مغز اختلال خونرساني پيدا کند ، بسيار گوناگون هستند . کرختي يا ضعف حرکتي شديد در يک نيمه بدن و نابينايط يا تاري ديد زودگذر  يک چشم از جمله نشانه هاي حوادث عروقي مغز مي باشند .

بيماريهاي  رگهاي محيطي 
منظور از بيماريهاي رگهاي محيطي بيماريهايي است  که عروق غير رگهاي قلب و مغز را گرفتار مي کنند . اين بيماريها معمولا در نتيجه تنگ شدن رگهايي که خون را به پاها و دستها مي رسانند ، پديد مي آيند.کاهش خونرساني به پاها به سبب دو نوع عارضه مي شود .
1-      قانقاريا  يا گانگرن : مرگ بافتي در اثر رسيدن  خون به اندامها که در نهايت به قطع آن اندام مي انجامد.

2 - لنگش متناوب : بعلت تصلب رگهايي که خون را به اندامهاي تحتاني برسانند  ، پس از مدتي راه رفتن درد شديدي معمولا در عضلات پشت ساق پا بوجود مي آيد که باعث لنگيدن  مي شود .
بطور کلي احتمال اينکه مبتلايان به ديابت نياز به قطع قسمتي از پاهايشان پيدا کنند ، 15 تا 40 برابر افراد غير مبتلا به ديابت است . بنابراين پايبندي به توصيه هاي مربوط به پيشگيري از بيماريهاي قلبي و عروقي و نيز رعايت اصول مراقبت از پاها ، براي افراد ديابتي بسيار اهميت دارد .

اصول پيشگيري از بيماريهاي قلب و عروق در افراد ديابتي

1- چربي بويژه کلسترول خون خود را کاهش دهيد .
کلسترول که نوعي چربي است ، در پيدايش و گسترش تصلب شراين نقش مهمي دارد زيرا مي تواند در ديواره رگها رسوب کند و همراه با عوامل ديگر به تنگي و بسته شدن سرخرگها بيانجامد . کلسترول دو نوع مهم دارد -  کلسترول بد LDL که موجب بسته شدن رگها و بيماري قلبي -عروقي مي شود 2-کلسترول خوب  (LDH) که کلسترول اضافي بدن را از بافتها خارج مي کند و خطر بيماري قلبي را مي کاهد .نوعي از کلسترول که بايد غلظت کمي در خون داشته باشد ، همان نوع بد يا LDL است . شما مي توانيد با مصرف غذاهاي پرچربي و رعايت توصيه هاي پزشکتان ، چربي خون خود را در سطح مناسب نگه داريد .
2- فشار خون خود را کنترل کنيد .
فشار خون بالا افزون براينکه فشار بيشتري برقلب وارد مي سازد   و نياز آن بخون را افزايش مي دهد ، روند تصلب شراين را تسريع  مي کند.   و سبب آسيب اعضاي گوناگون بدن هم مي شود .
 3 - وزن خود را در حد مطلوب نگه داريد . 
چاقي عامل خطر مهمي براي افزايش فشار خون است .همچنين چاقي يا اضافه وزن موجب  افزايش مقاومت  سلولهاي بدن نسبت  به انسولين مي شود.شما بايد زير نظر يک پزشک يا متخصص تغذيه وزن بدنتان  را به ميزان متناسب با قد ، جنس وسن خود برسانيد
4 - سيگار نکشيد
استعمال دخانيات سبب افزايش ضربان قلب و در نتيجه کار قلب مي شود و فشار خون را هم بالا مي برد . همچنين سيگار با اثر روي عوامل انعقادي و نيز تغليظ خون ، احتمال تشکيل لخته و بسته شدن سرخرگها را افزايش مي دهد . افزون بر اين ، سيگار با اثر بر روي رگهاي کوچک ،خونرساني به بخشهاي انتهايي اندام ها را مختل مي کند و اين عارضه در افراد ديابتي که گرفتاري اعصاب محيطي نيز دارند ، بسيار مهم است   و خطر قطع عضو را باز هم افزايش مي دهد اين  آثار جدي از آثار سرطان زايي سيگار است .که موجب ناتواني و مرگ خواهد شد . امروزه سيگار مهمترين علت قابل پيشگيري سرطان بشمار مي رود .

5- قند خون خود را کنترل کنيد .
کنترل دقيق قند خون ، هم بطور مستقيم و هم بطور غير مستقيم ، نقش مهمي در پيشگيري از بيماريهاي عروقي مي تواند داشته باشد .

6 - فعاليت ورزشي منظم داشته باشيد .
پژوهشهاي پزشکي نشان داده اند که داشتن يک زندگي کم تحرک ، صرف نظر از عوامل خطر ديگر ، احتمال ديابت ، چاقي و بيماري کرونر قلب را افزايش مي دهد . پياده روي ، دوچرخه سواري ، تنيس روي ميز ، باغباني و دويدن آرام فعاليتهاي بدني هستند که اثر مفيدي بر تندرستي شما خواهند داشت . توصيه مي شود که روزانه 30 دقيقه به فعاليتهاي بدني بپردازيد اين ميزان فعاليت را مي توانيد در سه دوره 10 دقيقه اي نيز انجام دهيد .