سلولیت چیست ؟
سلولیت به تجمع بد شکل چربی‌هایی گفته می‌شود که در سوخت و ساز آنها اختلال به وجود آمده است. این چربی‌ها به همراه برخی مواد سمی در زیر پوست رسوب می‌‌کنند که این مشکل بیشتر در خانم ها رایج است. سلولیت تنها در خانم‌هایی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند وجود ندارد ، بلکه زنان لاغر و یا آنهایی که از وزن‌ایده‌آلی برخوردارند نیز ممکن است سلولیت داشته باشند. تقريبا 85 درصد خانم‌هاي بالاي 20 سال در سراسر دنیا با هر نژاد و رنگی از رسوب نا خواسته این چربی‌ها شکایت دارند.در واقع سلوليت شرايط فيزيولوژيكي است كه داراي عات شناسي هاي چندگانه اي است .
از ديدگاه پزشكي «سلوليت» در معناي غيرعفوني آن «ليپودسيتروفي لوكاليزه» (تجمع چربيهاي غيرطبيعي در ناحيه اي از بدن ) مي باشد. سلوليت شامل چربي، آب و مواد زايدي است كه در سطحي ترين «لايه زيرجلدي» شامل حفراتي مي باشد كه در خانمها حجم بيشتري نسبت به آقايان دارد. سلوليت اغلب تحت عنوان ‘orange peel,’ or ‘ mattress,’ به معني " پوست پرتقال يا تشك لايه لايه" تعبير شده است . در صورتيكه از نزديك به پوست اين مناطق توجه كنيد اين تعابير كاملا قابل توجيه است.
سلولیت به طور عمده از چربی‌هایی تشکیل شده است که در بافت همبند زیر پوست ذخیره می‌‌شوند.این چربی‌ها به صورت کیسه‌های کوچکی در زیر بافت همبند در کفل‌ها، رانها، کشاله رانها، پشت با زو‌ها و حتی در بعضی موارد در سینه‌ها به صورت بد شکلی رسوب می‌‌کنند و‌این بافت را تحت فشار قرار می‌‌دهند و باعث می‌‌شوند که اندام ظا هر پوست پرتقالی پیدا کند. اغلب به همراه این چربی‌ها برخی از مواد سمی هم رسوب می‌‌کنند. بدن ما 35 ميليارد سلول چربي دارد كه ذخيره سازي چربي بدن را به عهده دارد. اين سلولها در سراسر بدن وجود دارند و با توجه به شرايط زندگي، وراثت، بارداري و اضافه وزن تا 400 برابر افزايش مي يابند. توزيع سلولهاي چربي در بدن، با توجه به جنسيت در زمان بلوغ و تحت تأثير هورمونهاي جنسي متفاوت است. هورمون مردانه؛ «تستوسترون» چربيها را در بالاتنه و هورمون زنانه ؛«استروژن» چربي ها را در نيم تنه پايين بدن ذخيره مي كند.
توصيف ساختاري سلوليت
براي درك بهتر موضوع بگذاريد اپتدا بخشي از ساختمان پوست را توضيح دهيم . همانطور كه ميدانيد بيروني ترين لايه پوست اپيدرميس Epidermis تعريف ميشود و بلافاصله پس از آن درميس Dermis قرار داشته كه مملو از فوليكولهاي مو . غدد عرق . شبكه عروق خوني . گيرنده هاي عصبي و بافت همبند است . پس از اين لايه اولين لايه از سه لايه بافت چربي زير پوستي قرار گرفته است . و اين لايه بحث ما را بطور خاص راجع به سلوليت رقم ميزند . در اين لايه اصطلاحا " اتاقكهاي اجتماع چربي " توسط بافت همبند مجزا گشته اند . مقاديري از اين چربيها از اتاقك به بخش درميس پوست نشت ميكند كه منجر به تشكيل برآمدگيهايي تحت عنوان سلوليت يا همان چربيهاي بد شكل اطراف شكم . باسن . و رانهاست .اين توصيفات با توجه به متفاوت بودن ساختار پوست و موارد هورموني در مردان كمتر تشكيل ميشود .
تجمع سلوليت در کفل‌ها، رانها، کشاله رانها، پشت با زو‌ها و حتی در بعضی موارد در سینه‌ها به صورت بد شکل رسوب می‌‌کنند
اين موضوع بخوبي روشن است كه در صد حضور چربي در زنان از مردان بيشتر است . براي مثال اين مقادير در شرايط سلامتي براي بدن يك زن بايستي بين 20 تا 25 % باشد در حالي كه همين دامنه سلامتي در مردان بين 10 تا 15 % است . از طرفي تجمع چربي در اين مناطق (رانها و باسن )بيشتر بوده كه اصطلاحا به آن واژه " ژنيكوئيد " يا " گلابي شكل " اطلاق ميشود . اين تجمع چربي در مناطق مذكور بدليل حضورفعال يك آنزيم تحت عنوان "ليپوپروتئين ليپاز LPL " صورت ميپذيرد كه در جدار داخلي عروق سرتاسر بدن موجودند . و مسووليت توزيع چربي را در نقاط مختلف بدن به عهده دارند . بنابراين تحقيقات علمي ثابت ميكند غلظت اين آنزيم در جدار عروق مناطق خاص در زنان بالاتر است .
كاهش وزن بدون رفع سلوليت
چالشهاي نوين رژيمهاي غذايي
متاسفانه بكارگيري رژيمهاي غذايي خصوصا از نوع عجيب و غريب آن كه امروز در كشور ما حتي توسط برخي از افراد صاحب علم نيز تجويز ميگردد اثرات بسيار ناچيزي بر رفع سلوليت از بدن دارند و بنابراين فرد رژيم گيرنده علاوه بروارد كردن آسيبهاي فراوان برپوست صورت خود هنوز رضايت كامل از كاهش چربي هاي نواحي خاص بدن را ندارد . بنابراين توجه كنيد كه كاهش هرچه سريعتر عقربه ترازو به هيچ وجه به معني كاهش دانسيته چربي نبوده و چه بسا كاهش شديد آب بدن ( تخريب پوست ) و تخريب بافت فعال ماهيچه اي بدن كه درحال سوخت و ساز است را بدنبال دارد. هرچند اين موضوع كه كاهش استاندارد وزن بدن هر فرد بدون آسيبهاي پوستي (تشكيل لكه پوستي و پررنگ شدن خطوط چهره كه معمولا با فرآيند پيرشدن همراه است ) مشكلات گوارشي و... ميبايست 1% وزن در هفته باشد اما متاسفانه وجود برخي عوامل تبليغاتي و تجاري از طرف رژيم دهنده و معمولا تعجيل فرد رژيم گيرنده و تعيين ضرب العجل توسط ايشان از طرف ديگرمنجربه بكارگيري رژيم غذايي غير علمي . آسيب رسان و متاسفانه تقويت كننده فرآيند پيري در افراد خواهد شد . بنابراين توصيه ميشود كه خصوصا خانمها ضمن پيگيري هدف " تامين فوايد سلامتي هرچه بيشتربراي بدن خود " جهت استفاده از هرگونه رژيم غذايي با متخصصين علوم تغذيه و رژيم درماني مشورت نموده و ازكپي كردن رژيمهاي ديگران و رسانه هاي غير علمي پرهيز نمايند .
درمان سلولیت
بدیهی است درمانهای گوناگونی برای سلولیت در سرتاسر دنیا با بکارگیری تجهیزات و انواع کرمها و لوسیونها و اعمال جراحی در حال انجام است . گزارشاتی مبنی بر درمانهای لیزر روشهای لیپوساکشن . آنزیم درمانی . داروهای خوراکی. درمان التراسوندو درمانهای الکتریکی رایج را میتوان عنوان نمود .ساده ترین راه حل را معمولا بابکارگیری درمانهای ترکیبی مثلا یک نمونه رژیم کاهش وزن .تمرینات ورزشی مناسب و ماساژهای مخصوص را میتوان نام برد . و اگر این سوال پرسیده شود که آیا درمان صددرصد موثری در این زمینه وجود دارد پاسخ منفی است درعین حال بکارگرفتن روشهای مذکور در کنار هم میتواند اثر یکدیگر آنها را تشدید کند .معمولا یکی از عوامل بهبوددهنده ای که سلولیت از نقصان آن رنج میبرد جریان خون و موادی که به تبع آن میتواند به هر عضوی ورود و خروج نماید . بنابراین بکار گیری ماساژها و کرمهایی که منجر به افزایش جریان خون منطقه سلولیت زده بشود میتواند بهبود دهنده باشد .
شاخص های تشکیل سلولیت
* عدم تحرک و ورزش نکردن: تحرک و ورزش باعث بهبود خون‌رسانی به بافت چربی زیرپوستی وسوخت و ساز بهتر چربی‌ها می‌شود.
* ژنتیک: بدین معنی که اگر مادر شما سلولیت دارد شما هم احتمالا‌این فرورفتگی‌های بد شکل را در اندام‌های خود خواهید یافت.
* نوشیدن ناکافی آب: توصیه می‌شود روزانه شش تا هشت لیوان آب بنوشید.
* خوردن غذا‌های چرب و ناسالم از نظر تغذیه‌ای
* سیگار کشیدن
* جریان ناکافی سیستم لنفاوی
* جریان ناکافی خون در ناحیه زیر پوستی
* پیروی از رژیم‌های غلط غذایی به منظور لاغر شدن
