نيشكر

به فارسي «نيشكر»و دركتب طب سنتي بانامهاي «قصب السكر»و«نيشكر»آمده است.به فرانسويCanne  A  sucre وبه انگليسيSuger cane  گفته مي شود.گياهي است از خانواده غلاتGramineae نام علمي آنSaccharum officinarum L.  مي باشد.

مشخصات

نيشكر گياهي است چند ساله كه از آسيا برخاسته است.ساقه هوايي آن كه به لندي 5-2 متر مي رسد، به شكل ني استوانه اي داراي گره هاي متعدد و مملو از مايع شيريني  است كه به طور متوسط داراي 15-13 درصد قند ساكارز مي باشد.رنگ ني ساقه هاي ان برحسب ارقام مختلفه متفاوت  و بين آنها رنگ زرد بيشتر و رنگهاي قرمز و ساير  رنگها نيز ديده مي شود.برگهاي آن باريك دراز مانند روبان و داراي دندانه هاي بسيار ريز در كنار ه هاي آن ، طول برگها تا 22 متر نيز مي رسد.نيشكر در سن 15-12 ماهه به گل مي نشيند .گلهاي انمعمولا اغلب  عقيم ودر مواقعي كه به دانه مينشيند  دانه ها يا تخمهاي ان بسيار  ريز كه معمولا قوه ناميه نمي باشد،به  همين علت تكثير ني شكر  در زارعتهاي بزرگ معمولا از طريق كاشت قلمه  آن است  كه  به سهولت انجام گيرد.قلمه ها با فاصله 50 سانتي متر از يكديگر روي خطوط نيشكر براي تكثر  فقط در مراكز تحقيقات براي يافتن ارقام جديد معمول مي باشد.

معمولا 3 ماه پس از گل كردن ،ني ها مي رسد.پس از قطع ني ها كه از سطح زمين  انجام  مي شود،برگها  و قسمت انتهايي انها قطع و فورا به كارخانه براي شكر گيري  حمل مي شود .نيشكر در اغلب مناطق حاره و گرمسير كاشته مي شود.درايران نيز در خوزستان مي كارند.

تركيبات شيمايي

از نظر تركيبات شيميايي در نيشكر در حدود 15-13 درصد ساكارز وجود دارد و به علاوه داراي كلسيم اكسالات است.

خواص و كاربرد

در چين شيره ساقه  نيشكر خنك كننده ، مقوي معده،نرم كننده سينه مي باشد.و اغلب براي التيام زخمها و جراحتها ،جوش و كورك روي موضع مي مالند.براي موراد فوق از شكر تصفيه شده نيز استفاده مي شود.

پس از اينكه شيره شيرين ساقه نيشكر گرفته شد ،ني ها يباقي مانده را سوزانده و خاكستر آن را با روغن مخلوط نموده و براي التيام زخم سر كودكان به صورت مرهم مي مالندو براي  رفع خارش نيز مفيد است.

در هندوچين از جوشانده  ساقه نيشكر براي معالجه  آبله وناراحتي كمر ،كليه و براي قطع قي و استفراغ استفاده مي شود.در شبه جزيره مالايا در برخي مناطق له شده ساقه نيشكر را روي زخم مي اندازند،براي قطع خونريزي و التيام زخم مفيد است و در اندونزي له شده قسمتي از پوست ساقه مخلوط  با شيره ان را براي معالجه بواسير به كار مي برند.

در فيليپين شيره نيم گرم كه از ساقه نيشكر گرم شده گرفته شده باشد را براي معالجه ناراحتي هاي زكام ميخورند.

قند  نيشكر انرژي زا و مدر است و به عنوان نگهدارنده و محافظ كه اصطلاحا Preservativeگفته ميشود ،آن را با اغلب داروها مخلوط مي نمايند..

نيشكر طبق نظر  حكماي طب سنتي ايراني كمي گرم و تر  است و از نظر  خواص معتقدند كه خون را لطيف  ميكند و براي قطع خونريزي موثر است. خشونت سينهو ريه و سرفه را رفع مي نمايد خصوصا اگر زير آتش گذاشته شده و گرم شده باشد.مدر است و مثانه را پاك  ميكند و ملين طبع  و محرك  نيروي جنسي است.خوردن آب نيشكر  التهاب معده را فرومي نشاند و قي كردن رابند مي آورد.اسراف در خوردن نيشكر بخصوص بعد از غذا نفاخ است و گاز توليد مي كند و مضر ريه اشخاص سالمند  و بلغمي امزاج است.براي رفع اين مضار آن  ،بايد آن ار پخته و خورد و سپ از آن نيز انيسون ميل نمود.

شكر تصفيه شده حاصله از نيشكر را ازنظر  طبيعت گرمو خشك و نبات را گرم وتر مي دانند و از نظر خواص در اغلب موراد شبيه شيره نيشكر براي رفع خشونت حلق ،سينه و ريه و دفع نفخ گاز روده ها و فقويت كبد و نيروي جنسي و توليد خون صالح  مفيد مي دانند و اگر با كره تازه مخلوط شود  ،براي پاك كردن و التيام زخم و رفع خارش مفيد است و  در موارد جرب و خارش و ناراحتي هاي پوست اثر نافع دارد.گرد شكر را براي بند آوردن خونريزي در اعضاي قطع شده و مجروح و از بين بردن گوشت زايد و فاسد زخم و رويانيدن گوشت نو و صالح  بسيار مفيد مي دانند. نيشكر براي اشخاص مسلول و داراي اسهال مضر است و در مورد دل پيچه و اشخاص صفراوي مزاج نبايد مصرف شود ،زيرا ايجاد خون صفراوي مي كند خصوصا اگر در مورد گرسنگي مفرط خورده شود.و اگر با روغن و ترشي خورده شود ايجاد بلغم مي كند.در صورت بروز عوارض ناخوب شكر بايد از بادام و شير تازه و آب انار و به و تباشير  و كاهو استفاده نمود.

بديهي است براي بيماران مبتلا به بيماري قند نيز خوردن  شكر در حد بيش از حد مقدار مجاز از طرف پزشك ممنوع مي باشد و خواص فوق در مواردي  است كه خوردن نيشكر و شكر از جهات مختلف براي شخص منع كننده نشده باشد.

در جريان استخراج قند از  نيشكر ماده اي به نام ملاس گرفته مي شود.